Unieke Rotterdamse jaren - Gezien door J.F.H. Roovers, een Rotterdamse fotograaf
Het zal kort na de verwoesting van Rotterdam in 1940 geweest zijn, dat de toenmalige gemeentearchivaris, mr. H.C. Hazewinkel, tegen de nog jonge fotograaf J.F.H. Roovers zei: "Er is zoveel verloren gegaan en van zoveel straten en gebouwen van de stad bezitten we niet eens een behoorlijke foto. Zou jij vanaf nu alle belangrijke dingen en gebeurtenissen in Rotterdam en omgeving fotografisch willen vastleggen? Ik zal je daarbij zoveel mogelijk behulpzaam zijn." Het bekende Nederlandse gezegde: "Als het kalf verdronken is, dempt men de put", lijkt op deze situatie van toepassing. Dat dit niet zo is, bewijst deze uitgave. Door J.F.H. Roovers werd een begin gemaakt met een groot werk.
De veranderingen van de stad in ontwikkeling werden met meer dan twintigduizend opnamen fotografisch gedocumenteerd. De foto's die in dit boek zijn opgenomen, betreffen alleen het tegenwoordige centrum van de stad. Dit bevat de oude stadsdriehoek, het historische gedeelte waarbinnen de stad zich tot het midden van de negentiende eeuw bevond; het gebied is omgeven door Coolsingel, Schiedamse Vest, Boompjes, een gedeelte van de Maasboulevard, Oostplein en Goudsesingel. Het huidige centrum bevat tevens de uitbreidingen in westelijke richting, zoals de Westblaak, de Lijnbaan, het Kruisplein en het Weena.
In Rotterdam werd volgens de modernste stedebouwkundige inzichten een nieuw stadscentrum gebouwd. De Maasstad oogst hiermee na 1945 ook internationaal bewondering. Lewis Mumford, een vermaard Amerikaans stedenbouwkundige, spreekt in dit verband zelfs van een Rotterdamse triomf over de rampzalige gevolgen van oorlog en bezetting. De gewone Rotterdammer had het hier natuurlijk veel moeilijker mee, want hij moest leven in een stad zonder hart, waar straten en pleinen steeds opgebroken waren en waar je zaterdags maar beter niet zonder overschoenen naartoe kon. Toch namen de Rotterdammers deze periode zonder veel klagen voor lief, want zij beseffen dat hier iets groots plaatsvond, iets waarop zij zeer trots konden zijn.
De opnamen in deze uitgave zijn zo geordend, dat zij samen een filmisch beeldverhaal vormen. Dit komt enerzijds doordat foto's van dezelfde straat of hetzelfde gebied in kleine hoofdstukjes bij elkaar zijn gebracht; anderzijds worden allerlei markante punten in verschillende ontwikkelingsfasen getoond: eerst als kale vlakte, dan met panden in aanbouw en tenslotte met voltooide, door de Rotterdammers inmiddels betrokken of bewoonde, gebouwen.
De geschiedenis heeft niet stilgestaan. Nu, anno 1996, zijn de lege plekken opgevuld. Al bij het naderen van de stad tekent zich de imposante en moderne skyline af. De stad blaakt van zelfvertrouwen. Nieuwe projecten volgen elkaar snel op zoals het WTC-gebouw, het verdiepte Beursplein met de ondergrondse winkelgalerij naar de Van Oldenbarneveltstraat, de Erasmusbrug en
de Kop van Zuid. Deze ontwikkelingen zullen blijven doorgaan. De samenstellers van dit boek hopen dat de architecten ook in de toekomst, wellicht onbewust, gebruik zullen maken van de lessen uit het verleden, een verleden waarvan de eerste 25 unieke jaren in deze uitgave zijn samengevat.