Rotterdam in oorlog en vrede

Rotterdam in oorlog en vrede. Een terugblik naar de jaren 1940 tot rond 1950, vijftig jaar na de bevrijding in 1945. De tweede wereldoorlog beroerde de gehele aarde en ook Rotterdam kon de geschiedenis niet ontlopen. Het bombardement van mei 1940 was de eerste ramp die onze stad trof. Centrum en wijde omgeving werden verwoest en er was veel menselijk leed. Die schok heeft de slachtoffers lang beziggehouden. Maar er lagen nog zware jaren in het verschiet. Rotterdam werd nog meerdere malen het doel van bombardementen, zoals op 3 oktober 1941 en bij de catastrofe van de verwoesting van Bospolder/Tussendijken op 31 maart 1943. Maar zoals anderen in bezet gebied ondergingen de Rotterdammers ook vernederingen, angst, koude en honger. En altijd met dat schrijnende beeld van een kapotte stad voor ogen.

Diverse facetten uit die vijf donkere jaren komen in dit boek aan de orde. Vrede is niet alleen de periode ná een oorlog, maar ook het tijdperk voor een oorlog. Daarom het hoofdstuk 'Hoe het was". Want bij velen komen bij het denken aan de "oude stad" de nostalgische gevoelens nog steeds boven.

De noodwinkels behoorden tot de eerste nieuwbouw en hebben vele jaren het stadsbeeld gedomineerd. Ook een jongere generatie heeft aan die noodwinkels nog herinneringen. Omdat er over de noodwinkels vrij weinig is gepubliceerd wordt er in dit boek wat uitvoeriger op ingegaan. Niet alle facetten worden in dit boek behandeld, zoals het verzet, de razzia's, de vernieling van de havens en de hongerwinter. Enerzijds omdat over deze onderwerpen weinig fotomateriaal bekend is, anderzijds omdat er standaardwerken overgeschreven zijn.

Het fotomateriaal stemt niet altijd vrolijk, maar de beelden geven een belangrijk deel van het leven van veel Rotterdammers weer. Ieder mens heeft zijn eigen oorlog ervaren. Gezamenlijk beleefden we de "Rotterdamse oorlog". De afbeeldingen in dit boek moeten de herinnering vasthouden. Daar heeft een volgende generatie ook recht op.

Rotterdam 1995. Frits Wehrmeijer