Artes textiles en el Palacio de La Casa de Viana en Cordoba

Estoy y estamos de enhorabuena: hace cuatro años que sugerí al autor de este libro, Francisco LARA ARREBOLA, que estudiará los tapices del patrimonio artístico de Córdoba, y hay que proclamar que no nos ha defraudado. Casi nada se conocía al respecto y tuvo el valor de no amilanarse ante la investigación de esta temática, casi marginada por los historiadores, tanto a nivel local como nacional.

Los «Tapices del Patrimonio Eclesiástico de Córdoba» le sirvieron no sólo para el trabajo de licenciatura, sino que fueron objeto de un libro de más de 200 páginas, publicado en Córdoba en 1980. Siempre he admirado en Francisco LARA, a quien conocí durante mis años de docencia universitaria cordobesa, su pasión y entusiasmo por cuantos temas ha estudiado; y gracias a su tesón ha podido salvar las dificultades que ofrecía un tema como el de los tapices; en este caso concreto, a las dificultades bibliográficas se han unido las burocráticas y las del siempre dificil y costoso material fotográfico.

Su investigación presenta ya desde el libro señalado lo que es constante de su trabajo científico: la combinación de los materiales documentales o históricos, los aspectos formales y naturalmente los iconográficos. Para hacer comprensible la materia, dado que la reproducción fotográfica de tales piezas impide ver los detalles, con buen sentido nos presenta multitud de ellos a línea y aún esquemas de las composiciones. Por otra parte, su ficha del catálogo es muy expresiva de cuantos aspectos nos interesan de cada pieza. Por todo esto, la sistemática de su trabajo no sólo es útil sino ejemplar.

Pero el tapiz no sólo es técnica, arte, colorido, dibujo, etc., el tapiz desempeñó una fución que, además de práctica, fue esencialmente simbólica, que, además fue varia, por su movilidad. El tapiz fue un elemento esencialmente suntuoso, que configuró los espacios propios de la manifestación del poder, ya fuera laico o eclesiástico, de ahí que aparecieran en las coronaciones, procesiones, etc. El tapiz como obra artísticá no se produjo libre e independiente, como si fuera una obra autónoma, ya que como otras manifestaciones pictóricas, apareció formando series y ciclos, con temática varia, profana, religiosa, bíblica, cristiana, etc. El mensaje ideológico del tapiz no ha pasado inadvertido a Francisco LARA, tanto en su primer libro mencionado como en éste que ahora nos presenta ha dedicado especial atención a los contextos iconográficos, incluyendo en la ficha de catalogación la temática, las fuentes iconográficas, etc.

Dada la movilidad del tapiz, el patrimonio cordobés se enriqueció con las series eclesiásticas, ya estudiadas por el mismo autor, sobre alegorías filosóficas, sobre el amor o sobre los uomini famosi; ahora en el Palacio de Viana se repiten temas como la vida de Alejandro, pero adquieren especial relieve los derivados del ciclo troyano o los propiamente evangélicos. Aparece la temática moderna con la serie de las «Nuevas Indias» y se prodigan los salidos de la Fábrica de Santa Bárbara, con sus tipos realistas.
El momento elegido para su estudio no puede ser más oportuno. Hace apenas un año que la Caja Provincial de Ahorros de Córdoba adquirió el Palacio de Viana, con el fin de destinarlo a museo, accesible al pueblo cordobés y al turismo. Pronto se iniciaron las labores de restauración y otras de investigación histórico-artistica; precisamente en este campo destaca la presencia del autor de este libro, que acometió la tarea de estudiar la parte más dificil de cuanto atesoraba el Palacio de Viana. Ahora el público general tiene una guía a su disposición y los historiadores un estudio meticuloso y completo de los tapices, y en este estudio se combina la descripción técnica (completada con dibujos a línea) con la valoración crítica, tanto a nivel formal como iconográfico.
Agradezcamos una vez más la colaboración de la Caja de Ahorros, que no sólo adquirió para el patrimonio cordobés este palacio particular, que inmediatamente se preocupó de que fuera estudiado y valorado c: camente. Los que nos interesamos por el arte cordobés estamos de ex rabuena, gracias al mecenas: La Caja de Ahorros, y al autor, Franc LARA ARREBOLA.

VERTALING:
Ik heb geluk en we hebben geluk: vier jaar geleden stelde ik de auteur van dit boek, Francisco LARA ARREBOLA, voor om de wandtapijten van het artistieke erfgoed van Cordoba te bestuderen, en we moeten zeggen dat hij ons niet heeft teleurgesteld. Er was bijna niets over bekend en hij had de moed om zich niet te laten afschrikken door het onderzoek naar dit onderwerp, bijna gemarginaliseerd door historici, zowel lokaal als nationaal.

Het "Tapestry of the Ecclesiastical Patrimony of Córdoba" diende hem niet alleen voor zijn niet-gegradueerde werk, maar werd ook het onderwerp van een boek van meer dan 200 pagina's, gepubliceerd in Cordoba in 1980. Ik heb altijd bewondering gehad voor Francisco Lara, die ik ontmoette tijdens mijn jaren universitair onderwijs in Cordoba, zijn passie en enthousiasme voor alle vakken die hij heeft gestudeerd; en dankzij zijn vasthoudendheid heeft hij de moeilijkheden kunnen overwinnen die worden geboden door een onderwerp als wandtapijten; in dit specifieke geval zijn de bibliografische moeilijkheden vergezeld door de bureaucratische en die van het altijd moeilijke en dure fotografische materiaal.

Zijn onderzoek laat al uit het eerder genoemde boek zien wat constant is in zijn wetenschappelijk werk: de combinatie van documentair of historisch materiaal, de formele aspecten en natuurlijk de iconografische. Om de zaak begrijpelijk te maken, aangezien de fotografische reproductie van dergelijke stukken ons belet de details te zien, presenteert hij ons met gezond verstand een veelvoud ervan in lijn en zelfs diagrammen van de composities. Aan de andere kant laat het catalogusbestand heel goed zien hoeveel aspecten van elk stuk ons ​​interesseren. Bij dit alles is de systematiek van zijn werk niet alleen nuttig, maar ook exemplarisch.

Maar het wandtapijt is niet alleen techniek, kunst, kleur, tekening, enz., het wandtapijt vervulde een functie die niet alleen praktisch was, maar ook in wezen symbolisch, die ook gevarieerd was vanwege zijn mobiliteit. Het tapijt was in wezen een weelderig element, dat de ruimtes vormde die eigen waren aan de manifestatie van macht, zowel seculier als kerkelijk, en daarom verschenen ze in kroningen, processies, enz. Het wandtapijt als artistiek werk werd niet vrij en onafhankelijk geproduceerd, alsof het een autonoom werk was, aangezien het, net als andere picturale manifestaties, series en cycli leek te vormen, met verschillende thema's, seculier, religieus, bijbels, christelijk, enz. De ideologische boodschap van het tapijt is niet onopgemerkt gebleven door Francisco Lara, zowel in zijn eerstgenoemde boek als in dit boek dat hij ons nu presenteert, heeft hij speciale aandacht besteed aan de iconografische contexten, inclusief het thema, de iconografische bronnen, enz. in het catalogiseringsbestand.

Gezien de mobiliteit van het wandtapijt werd het Cordovanse erfgoed verrijkt met de kerkelijke reeksen, die dezelfde auteur reeds bestudeerde, over filosofische allegorieën, over liefde of over de uomini famosi; nu worden in het paleis van Viana thema's zoals het leven van Alexander herhaald, maar die welke zijn afgeleid van de Trojaanse cyclus of die echt evangelisch zijn, krijgen een speciaal belang. Het moderne thema verschijnt met de series van de «Nieuw-Indië» en die van de Santa Babara-fabriek zijn overdadig met hun realistische typen.
Het moment dat voor zijn studie werd gekozen, kon niet geschikter zijn. Amper een jaar geleden verwierf de Provinciale Spaarbank van Cordoba het Palacio de Viana, om het te gebruiken als museum, toegankelijk voor de inwoners van Cordoba en het toerisme. Restauratiewerkzaamheden en ander historisch-artistiek onderzoek begonnen al snel; Juist op dit gebied valt de aanwezigheid van de auteur van dit boek op, die de taak op zich nam om het moeilijkste deel te bestuderen van wat het Viana-paleis koesterde. Nu heeft het grote publiek een gids tot hun beschikking en historici een nauwgezette en volledige studie van de wandtapijten, en in deze studie wordt technische beschrijving (aangevuld met lijntekeningen) gecombineerd met kritische evaluatie, zowel op formeel als iconografisch niveau.
We zijn nogmaals dankbaar voor de medewerking van de Caja de Ahorros, die dit privépaleis niet alleen verwierf voor het erfgoed van Cordoba, maar er ook meteen voor zorgde dat het zorgvuldig werd bestudeerd en gewaardeerd. Degenen onder ons die geïnteresseerd zijn in Cordovan-kunst, zijn onder de indruk, dankzij de beschermheilige: La Caja de Ahorros, en de auteur, Franc LARA ARREBOLA