In het land van de overheerser - Deel I - Indonesiërs in Nederland 1600-1950
Een bonte stroom Indonesiërs belandde sinds 1600 in het koloniale moederland. Hun komst had zeer uiteenlopende redenen en achtergronden en hun aantal viel in het niet bij de trek van Nederlanders naar Indië. Over de daden en ervaringen van de koloniale heersers zijn talrijke boeken geschreven; het verhaal van de Indonesiërs in Nederland - hun daden en ervaringen - is in dit boek voor het eerst vastgelegd.
In 1602 bezochten drie gezanten uit Indonesië als eersten Nederland. Dit gezantschap van de sultan van Atjeh werd nog op voet van gelijkheid door prins Maurits ontvangen. Alle volgende bezoekers verkeerden echter in een andere positie - tot het begin van de 20e eeuw waren het voornamelijk slaven en slavinnen die door hun koloniale meesters werden meegenomen naar het land van de overheerser.
Na 1900 komt een steeds sterker groeiende groep Indonesiërs, op zoek naar westerse kennis en diploma's, naar Nederland. Daar ook worden de politieke en maatschappelijke idealen van deze intellectuele elite gevormd. Het verlangen naar onafhankelijkheid wordt in Nederland uitgedragen - in prille vorm gebeurt dat al rond 1905 door Abdul Rival in het blad "Bintang Hindia", en later, in de jaren twintig, met grote felheid in de Indische Vereeniging/Perhimpoenan Indonesia. In deze organisatie zijn mannen als Mohammad Hatta en Roestam Effendi, het eerste Indonesische Tweede Kamerlid, actief. Tijdens de Duitse bezetting onderscheiden de Indonesische studenten zich in het verzet. Na de bevrijding maakt de solidariteit met de Nederlandse strijdmakkers echter al spoedig plaats voor teleurstelling. Het komt tot een breuk als Nederland weigert zijn koloniale aanspraken op Indonesië te laten varen. De levensverhalen van een aantal Indonesiërs in het land van de overheerser completeren het beeld: de 19e-eeuwse schilder Raden Saleh, gevierd in heel Europa; Noto Soeroto, de dichter-politicus die aanvankelijk wordt bejubeld, maar later wordt verguisd; het roerende overlijden van een priesterstudent; de problemen rond gemengde huwelijken en de bloedige moord op de vrouw en kinderen van een veearts-student. Het bestaan van de Indonesische gedienstigen - de baboes en djongos - van wie enkele honderden hun diensten in vooral Den Haag verleenden wordt eveneens uitgebreid beschreven.
Talloze foto's, grotendeels nooit eerder afgedrukt, en facsimile's verschaffen een levendig en authentiek beeld van de lotgevallen van de Indonesiërs.