Schrijvers, uitgevers & hun collaboratie - Deel 1, Het systeem

In Het systeem beschrijft Venema de structuur, het formele netwerk van de collaboratie. Het beleid werd bepaald door twee nieuw ingestelde departementen, dat van Opvoeding, Wetenschap en Cultuurbescherming en dat van Volksvoorlichting en Kunsten. Het laatste departement gaf richtlijnen voor publicatie en vaardigde tevens publikatieverboden uit. Anderzijds probeerde het schrijvers te stimuleren met subsidies en letterkundige prijzen in de hoop hen aldus voor de Nieuwe Orde te winnen. Ook de Nederlandse Kultuur-kamer, met haar systeem van richtlijnen en correspondenten die het beleid moesten bewaken en leden moesten zien te winnen, komt uitvoerig aan bod. Het optreden van die correspondenten gaf na de oorlog niet zelden aanleiding tot geschiedvervalsing van hun kant, en ook buiten hen waren er wel schrijvers die hun oorlogsverleden achteraf in een voordelig licht - of duister! - stelden. Met deze verschillende en nog steeds controversiële vormen van geschiedvervalsing, eindigt deel I.