De Zwarte Duivels van Rotterdam
In de vroege ochtend van 10 mei 1940 vallen Duitse troepen Rotterdam binnen. Ze proberen vliegveld Waalhaven, de Koninginnebrug en de Maasbruggen in handen te krijgen. Nederland is onvoorbereid op deze aanval. Desondanks stuiten de Duitsers in Rotterdam op dapper verzet: de Zwarte Duivels weten de Duitsers tegen te houden op de noordelijke oever van de Nieuwe Maas. Een portret van deze bijzondere groep.
Waar de naam precies vandaan komt, is onbekend. Collectiebeheerder van het Mariniersmuseum Sjak Draak deed meerdere malen onderzoek, maar heeft nooit exact kunnen achterhalen wie de naam op welk moment aan de Rotterdamse mariniers heeft gegeven. “Zeer zeker is wel dat het wereldberoemde beeld van de zes capitulerende mariniers op de Willemsbrug, gehuld in lange donkere jassen en met donkere gezichten – door de slechte belichting van de foto, bijdroeg aan deze heroïsche naam,” duidt Draak zijn conclusies.
Voordat de mariniers capituleerden (omdat de militaire commandant van Rotterdam zich overgaf), leverden zij een bewonderenswaardige strijd bij de Maasbruggen. De mariniers waren met weinig, niet voorbereid en kwamen bovendien vaak pas net uit de schoolbanken. Toch wisten zij het Duitse bruggenhoofd op de noordelijke oever vast te pinnen. Door mitrailleurvuur op de bruggen te leggen, konden zij voorkomen dat de Duitsers meer dan 100 man over de bruggen konden brengen. “Het is goed om hier een aanvulling op te doen,” betoogt Draak. “Zonder de hulp van de soldaten van de landmacht hadden de mariniers de bruggen namelijk niet kunnen verdedigen. Zij hebben de Duitsers lange tijd tegengehouden vanaf de Waalhaven in Rotterdam-Zuid. Hadden ze dat niet gedaan, dan waren de Duitsers op 10 mei al met veel meer troepen de Maasbruggen overgestoken.”
Waarom werden de mariniers dan zo bekend? “Waarschijnlijk omdat zij in deze meidagen het spits afbeten”, legt Draak uit. “Hun kazerne lag destijds aan het Oostplein. De mariniers waren er dus als eersten bij. Daarnaast hebben de Zwarte Duivels een diepgewortelde band met Rotterdam. Ze zijn sinds 1868 permanent in de binnenstad aanwezig en worden door veel Rotterdammers op handen gedragen. Het beeld van de mariniers op de Willemsbrug werd dé personificatie van het verzet in Rotterdam tegen de Duitse inval. De Rotterdamse burgerij gunde de mariniers de eer.”
Kort na de bevrijding van Rotterdam onthult toenmalig burgemeester Pieter Oud een plaquette ter ere van de Zwarte Duivels aan het einde van de Willemsbrug, op de noordelijke oever van de Nieuwe Maas. Daarmee wordt de band tussen de mariniers en Rotterdam opnieuw bevestigd. Anno 2020 zijn de mariniers nog steeds aanwezig in de havenstad en daar zijn ze trots op, vertelt de commandant van de Van Ghent-kazerne, luitenant-kolonel der mariniers Ben Vlasman: “Vanaf dag één leren nieuwe mariniers over de waardevolle historie van het Korps Mariniers in Rotterdam. We staan jaarlijks stil bij de slag om de Maasbruggen en ook onze kazerne hangt vol met herinneringen aan het verleden.”