Lenteriten - De eerste wereldoorlog en het ontstaan van de nieuwe tijd

Op 19 mei 1913 gaf de meest schokkende gebeurtenis op artistiek gebied aanleiding tot een geheel nieuwe houding ten aanzien van de toekomst. Op die datum vond in Parijs de première plaats van Stravinsky's ballet Le Sacre du Printemps, uitgevoerd door de Ballets Russes van Diaghilev. In dit ballet, dat door Stravinsky oorspronkelijk 'La Victime' werd gedoopt en dat geïnspireerd was op de explosieve Russische lente, kreeg het Parijse publiek een jong meisje te zien dat de wedergeboorte van het jaar symboliseerde door zich dood te dansen.

Binnen de kortste keren was deze mythe algemeen als scenario voor een nieuw tijdperk aanvaard. Overal riepen intellectuelen en kunstenaars op tot vernieuwing, tot een zuivering van de wereld.

Vijftien maanden later brulden in een roes van hartstochtelijk verlangen naar 'nieuwheid' enorme menigten in de Europese hoofdsteden luidkeels om oorlog en meldden miljoenen jonge mensen zich vrijwillig om de dood in te gaan. Na vier jaar loopgravenoorlog was het beloofde doel bereikt: 'Alles is veranderd, totaal veranderd,' zou de dichter Yeats schrijven, 'een verschrikkelijke schoonheid is geboren.'

Dc Eerste Wereldoorlog, zo schrijft Modris Eksteins, was her psychologische keerpunt voor Avantgarde en modernisme. De drang tot schepping en de drang tot verwoesting hadden met elkaar van plaats gewisseld.

Lenteriten is een verbluffend oorspronkelijke en overtuigende beschrijving van de culturele veranderingen die aan het begin van deze eeuw hebben plaatsgevonden.