Verzet contra de Japanse bezetting van Nederlands-Indië in de Tweede Wereldoorlog - De Geuzen van het Indisch verzet 1942-1945

Drie en half jaar lang, tijdens de Japanse bezetting van Nederlands-Indië (maar ook elders in het door Japanners bezette Pacific-gebied) heeft alleen de klank al van het woord KEN-PEI-TAI velen doen huiveren.

In nauwe samenwerking met de PID (Politieke Inlichtingen Diensten) werd voortdurend jacht gemaakt op verzetsgroepen en guerrilla's. Hierbij werd geen enkel onderscheid gemaakt tussen 'reëel en fictief verzet'. Gold de Gestapo tijdens de Tweede Wereldoorlog in Europa als een geperfectioneerd instrument in handen van gewetenlozen, zo ook manifesteerde de Japanse militaire politie (de Kenpeitai) zich in doeltreffendheid aan schanddaden: systematische terreur, folteringen en executies.

Naar schatting zijn destijds in Nederlands-Indië ca. 5000 personen geëxecuteerd (mannen, vrouwen en kinderen) van wie een groot gedeelte zonder enige vorm van proces. De Kenpeitai hanteerde hiervoor hun internationale codewoord Kikosaku.

Na de capitulatie van Japan (15 augustus 1945) werd als uitvloeisel van internationale afspraken elk geallieerd land de mogelijkheid geboden naar het geldend recht in dat land Japanse oorlogsmisdadigers te berechten. Uitzondering hierop vormden de voor her Tokio-proces geselecteerden.

In Nederlands-Indië werden vijftien Temporaire Krijgsraden geïnstalleerd. Na de Verenigde Staten van Amerika heeft Nederland de meeste oorlogsmisdrijven voor die tribunalen gebracht. Tussen 1945-1951 hebben de Geallieerde Commissies (krijgsraden) in het gehele Pacific-gebied 920 Japanners ter dood veroordeeld en aan 3000 langdurige gevangenisstraffen opgelegd. De Temporaire Krijgsraad te Batavia behandelde in de periode 1946-1949 alleen al 171 zaken (419 beklaagden). Van de 91 gevorderde doodstraffen werden er 59 ten uitvoer gebracht.