Het rijk van de schaarste - Van Thomas Hobbes tot Michel Foucault

In Het rijk van de schaarste ondemeemt Hans Achterhuis een sociaal-filosofische speurtocht naar de fundamenten waarop in de moderne maatschappij de schaarste zich kon ontwikkelen. Zijn reis bestaat vooral uit een zorgvuldige en uitvoerige lezing van vijf grote moderne sociale filosofen. In de 17de eeuw weet Thomas Hobbes als eerste van hen dat schaarste 'de natuurlijke toestand van de mens' is: 'Daarom worden twee mensen elkaars vijanden als zij dezelfde zaak begeren, waarvan zij niet beiden tegelijk kunnen genieten.'

John Locke,de vader van de liberale rechtsstaat, zoekt in zijn filosofie uitwegen uit de harde maatschappelijke realiteit van de schaarste. In een dialoog met zijn twee grote Engelse voorgangers zet Jean-Jacques Rousseau het vertoog over de schaarste voort, een vertoog dat Karl Marx met zijn idee van een communistische maatschappij, waarin de schaarste overwonnen zal zijn, in zekere zin bekroont. Van de moderne denkers die de schaarste thematiseren, wordt aan Michel Foucault bijzondere aandacht besteed. In een kritische uiteenzetting van zijn werk ontwikkelt Hans Achterhuis de moderne relatie tussen schaarste en macht. De maatschappelijke relevantie van de door hem ontwikkelde filosofie van de schaarste wordt in de laatste twee delen van het boek uitgewerkt via de voorbeelden van de vraag naar schaarse voorzieningen in de gezondheidszorg en de mondiale problematiek van honger en ondervoeding.