Dwangarbeider tussen twee fronten

Vol verwachting loopt Roelof IJbema op 8 mei 1945 in Letland zijn Russische bevrijders tegemoet. Eindelijk is de Tweede Wereldoorlog afgelopen en kunnen de Nederlandse dwangarbeiders -  voor een deel gevangenen uit concentratiekampen in Amersfoort en Ommen - terug naar huis. Voorbij is een periode vol ontberingen waarin ze als frontarbeiders smerig en vaak gevaarlijk werk moesten opknappen voor de Duitse bezetter. Het werk aan militaire stellingen in Letland en uiteindelijk in de Kurlandkessel, het aanleggen van knuppel-dammen: het is verleden tijd.

IJbema weet op dat moment nog niet wat hem boven het hoofd hangt. De verwachte bevrijding mondt uit in een nieuwe gevangenneming: nu door het leger van de Sovjet-Unie, dat hem meevoert naar een kamp aan de Siberische zijde van de Oeral. Daar wacht opnieuw dwangarbeid.

De schrijver van deze autobiografische aantekeningen, Roelof IJbema, geboren in 1921 te Workum, geeft in dit boek een levendig en overtuigend beeld van zijn belevenissen in de oorlogsjaren 1943-1945. Al die tijd slaagde hij erin een dagboekje bij te houden waarin de belangrijkste gebeurtenissen genoteerd werden. Bron voor deze boeiende oorlogsherinneringen waren daarnaast de brieven naar huis. IJbema geeft een ooggetuigenverslag. Scherp observeert hij de omstandigheden in Amersfoort, het dagelijks leven tijdens de bombardementen in Berlijn en de verwoestende uitwerking van de oorlog op Letland en zijn bewoners en tot slot de bizarre werkzaamheden in een Russisch strafkamp.