Werkers aan de Burmaspoorweg - Iedere twee dwarsliggers een mensenleven, 414 kilometer en 200.000 doden

De journalist Henk Leffelaar, o.m. auteur van het boek ,,De Japanse regering betaalt aan toonder ....., had zich ruim twee jaar intensief bezig gehouden met het opsporen van documenten over de Burma-spoorweg, toen hij in december '80 plotseling overleed. Daarmee leek een ontijdig einde te zijn gekomen aan zijn ambitieuze plan de geschiedenis van dit gigantische oorlogsdrama zorgvuldig te reconstrueren.

De bekende historicus E. van Witsen, auteur van de in 1971 verschenen documentaire ,,Krijgsgevangenen in de Pacific-oorlog', die eveneens veel speurwerk op dit terrein had verricht, bleek evenwel bereid het plan van Henk Leffelaar op te vatten waar het was blijven liggen en diens materiaal met het zijne te verwerken tot een uitvoerige, historisch verantwoorde documentaire. Van Witsen heeft daar bijna een jaar lang full time aan gewerkt, met als resultaat een indrukwekkend standaardwerk, dat onder de groeiende reeks van publicaties over de Pacific-oorlog beslist uniek genoemd mag worden, niet in de laatste plaats door de overvloed aan illustraties (tekeningen, foto's, memorabilia, etc.), waarvan het overgrote deel nooit tevoren gepubliceerd is. Daarnaast bevat het boek een groot aantal persoonlijke herinneringen van ex-POW's, dagboekfragmenten etc., en (last but not least) een zo feitelijk mogelijke weergave van de uitvoering van het spoorwegprojekt, inclusief constructietekeningen en dergelijke. ,,Werkers aan de Burma-spoorweg" kan dan ook terecht als het meest evenwichtige en zakelijk verantwoorde onderzoeksresultaat, maar evenzeer als een aangrijpend 'document humain' getypeerd worden.