Dwars door Drenthe
Het boek der Drie Podagristen: 'Drenthe in vlugtige en losse omtrekken', in 1843 te Coevorden uitgegeven, schetst ons een prachtig beeld van het leven van onze voorouders. Dubbeld Hemsing van der Scheer, Harm Boom en Alexander Lodewijk Lesturgeon trokken, na in het geneeskrachtige bronwater van Bentheim bevrijd te zijn van podagra (voetjicht), door Drenthe. In hun reisverslag beschrijven ze nauwkeurig alle dorpen en buurtschappen, die ze bezoeken, delen historische bijzonderheden mee en beschrijven gewoonten en gebruiken.
Met het voorbeeld van deze drie Coevordenaren voor ogen, begon ik in het najaar van 1980 aan een tocht 'Dwars door Drenthe'. Langs een bepaalde route bezocht ik gemeente na gemeente, waarbij ik er op lette zo veel mogelijk dorpen en buurtschappen hierin op te nemen. Voortdurend was ik op zoek naar interessante historische gebeurtenissen en naar mensen, die elk op hun wijze belangwekkend voor hun omgeving waren. De neerslag van die tocht vindt u in dit boek. Aan elke gemeente wijdde ik één hoofdstuk; aan Emmen, in verband met de uitgestrektheid en de vele dorpen, zelfs twee. Slechts in één geval beschreef ik een dorp buiten de eigen gemeentegrenzen. Tiendeveen komt niet in het hoofdstuk over Beilen voor, maar gezien de gerichtheid op Nieuw-Balinge en Nieuweroord in dat over Westerbork. In verband met het vervolg van de route werden de buurtschappen tussen Coevorden en Schoonebeek onder Schoonebeek genoemd. 'Dwars door Drenthe' is voor mij een tocht vol verrassende ontdekkingen geworden. Prachtige plekjes, indrukwekkende herinneringen aan het verleden, hartelijke mensen met interessante verhalen!
Veel dank ben ik verschuldigd aan de honderden Drenten, die mij gastvrij ontvingen; aan gemeentelijke en kerkelijke functionarissen, die mij welwillend vele gegevens ter beschikking stelden. In het bijzonder geldt dit voor de heer Werkman en voor wijlen de heer Poortman, die mij steeds behulpzaam waren. Bij elk hoofdstuk vindt u één aquarel van een ter plaatse voorkomend, herkenbaar object, vervaardigd door J. J. Nijman. Het zijn stuk voor stuk schitterende illustraties, waarmee hij zijn artistieke kunnen volledig bewijst.
'Dwars door Drenthe' is geen historisch werk en ook geen toeristische brochure. Het is een kennismaking met het Drenthe en met de Drenten van nu met een terugblik op het verleden. Ik hoop, dat het voor de Drenten herkenbaar zal zijn en dat het de liefde voor onze provincie zal versterken. Dat was ook, honderdveertig jaar geleden, de opzet van de Drie Podagristen.
H. D. Minderhoud