Bedrijvig Valthermond - 150 jaar bedrijfsleven in een veenkolonie

Op initiatief van de stichting Dorpsbelangen Valthermond kwamen op 11 november 1998 de besturen van diverse Valthermondse verenigingen en scholen voor het eerst bijeen om te praten over het organiseren van de feestelijkheden in het kader van het 150-jarig bestaan van het dorp in 2003. In de tweede vergadering op 18 januari 1999 werd een feestcommissie in het leven geroepen die in juli van dat jaar werd omgezet in de Stichting Valthermond 2000-2003. In de bijeenkomsten van de feestcommissie was het plan voor een jubileumboek over de geschiedenis van Valthermond al naar voren gekomen en dat sloot prima aan bij de ideeën van amateurhistoricus Jakob Westendorp voor een publicatie over de ontwikkeling van het bedrijfsleven.

Al snel was er een werkgroep gevormd. Deze werkgroep werd ondergebracht bij de Stichting Valthermond 2000-2003. Op 23 maart 1999 kwamen de werkgroepleden van het eerste uur Anneke Supèr-van der Schoot, Albert Mantingh, Job van Klinken, Trientje van Klinken-Schonewille, Fenny van der Vlag-Pak en Jakob Westendorp voor het eerst bij elkaar voor een oriënterende bespreking. Op hun tweede vergadering op 11 mei besloten ze "een klein boekje te maken vanaf het jaar 1900" met als onderwerp de bedrijvigheid in het dorp. De werkgroepleden Jakob Westendorp en Fenny van der Vlag-Pak beschikten beiden over lijsten van bedrijven die ooit in Valthermond hadden bestaan. Samen hadden ze al ruim 700 namen en adressen verzameld. De werkgroep wilde de bedrijvigheid van onder andere buurtwinkeltjes, smederijen en fabrieken die ooit het dorp kenmerkte in kaart brengen.

Om zoveel mogelijk informatie boven water te krijgen over de bedrijven, over de veranderingen in bedrijfsvoering, over de mensen die een bedrijf hebben gehad en over de precieze data en adressen besloot de werkgroep tot het afnemen van interviews met (oud)eigenaren van een bedrijf, hun kinderen of kleinkinderen. Ook oud-werknemers kwamen in aanmerking voor een interview. Vrijwilligers werden gevraagd en gevonden, de werkgroep groeide tot zo'n tien personen. In de loop van het project vielen vijf mensen af waarvoor anderen in de plaats kwamen. Eind 1999 nam de voorzitter van de werkgroep, Anneke Supèr, contact op met Harry Gras, historicus en eigenaar van uitgeverij Endymion te Groningen. Niet alleen zocht de werkgroep een uitgever voor het boek, maar tevens wilde zij graag adviezen over onder andere het maken van interviews, de structuur van het boek, de financiën en het zoeken naar gegevens in bijvoorbeeld het Drents Archief. Endymion nam deze taak graag op zich en vanaf 12 januari 2000 werd de werkgroep professioneel begeleid door Harry Gras en Anja Schuring. Aan deze laatste droeg Gras in augustus dat jaar de begeleiding over.