Eens bolwerk van de adel - Kastelen en landhuizen in de Achterhoek en Liemers
Begonnen is het allemaal met de aankoop van een gewassen pentekening van het huis 't Velde op een kunstexpositie te Warnsveld.
De maker was was Joop Thomassen en nog op dezelfde dag kocht ik een tweede werk van hem. Geleidelijk aan volgden er meer en een verzameling was geboren.
Toen ik in 1987 van een uitgever het verzoek ontving om een deeltje in de Kleine Monumentenreeks te schrijven, lag het voor de hand dat ik enige van deze tekeningen als illustratie zou gebruiken en datzelfde gebeurde bij de volgende deeltjes die van mijn hand in die reeks verschenen. En op zeker moment heb ik mij de vraag gesteld: zal ik heel Oost-Gelderland niet laten vereeuwigen? Natuurlijk ging daarachter de opzet schuil om ze eens in een boek bijeen te brengen, voorzien van een korte tekst.
Het toeval schoot mij daarbij te hulp, toen Uitgeverij Canaletto/Repro-Holland de tekeningen onder ogen kreeg en mij vroeg wat ik
er mee van plan was. Men verklaarde zich bereid om het boek uit te geven en het resultaat ligt nu voor u. Voor de teksten zijn hoofdzakelijk gedrukte bronnen geraadpleegd, hetgeen voldoende was, want de opzet van één bladzijde tekst per tekening verlangt geen uitgebreid archiefonderzoek. Getracht is om in ieder geval de huidige eigenaar te vermelden, hoewel er zich natuurlijk altijd tussen het samenstellen en het verschijnen mutaties kunnen voordoen, zodat de vermelding niet altijd tot op de dag nauwkeurig kan zijn. Zo staat Hamerden bijvoorbeeld te koop en het is niet onmogelijk dat het huis bij het verschijnen van dit boek een andere eigenaar heeft.
Zevenentachtig huizen werden opgenomen, van een middeleeuwse burcht als Huis Bergh tot een landhuis uit de twintiger jaren als Kamphuizen. Allemaal hebben ze hun historie, de één veel meer dan de ander, maar toch was er voor elk huis maar één
voor de tekst beschikbaar en dat houdt in dat er keuzes gemaakt moesten worden. De literatuuropgave kan u verder helpen.
Misschien zijn sommigen van mening dat meer huizen opgenomen hadden kunnen worden, maar ergens moest een grens worden getrokken. Tenslotte, van de hier afgebeelde huizen is er vrijwel niet één te bezichtigen. Bergh en Verwolde zijn opengesteld en slechts een paar andere zijn soms voor groepen te bezichtigen. De plaatselijke V.V.V. kan u nader inlichten. De bij de huizen behorende landgoederen zijn doorgaans wel opengesteld, hetgeen met bordjes wordt aangegeven.Toch kan het gebeuren dat u een huis niet van dichtbij kunt bewonderen, maar ook dat is daar aangegeven. Achter de naam van de hierna volgende kastelen is die van de gemeente, waarin ze gelegen zijn, gegeven.
De Streek-VVV Achterhoek te Zutphen geeft een kastelenfietsroute Oost-Gelderland uit en ook in dit boek is een kaart opgenomen met daarop aangegeven de ligging van elk huis.