De grens en de Achterhoek - Staatsgrens-Douanegrens

Dit boek bevat een stuk grensgeschiedenis van de Achterhoek. Het bestaat uit twee delen. In het eerste deel wordt de grens als staatsgrens besproken, met als onderdelen: het ontstaan van de grens, de onenigheden over de loop van de grens, de besprekingen hierover tussen afgevaardigden uit Gelre en Münster in 1732, 1765 en 1766, de inhoud van de afgesloten overeenkomsten, de afbakening door middel van grensstenen en grenspalen en het onderhoud aan en het toezicht op die stenen en palen. Ook komt de grenscorrectie uit 1949 ter sprake, die in 1963 weer ongedaan werd gemaakt.

Het tweede deel gaat over hoe de staatsgrens tevens douanegrens werd. Met het oog op de grote veranderingen die er op het gebied van het douanetoezicht komen en al ten dele ingevoerd zijn is ruime aandacht besteed aan de werkzaamheden van de douane. Eerst wordt het ontstaan van het douanetoezicht in het algemeen besproken. Vervolgens, meer in detail, in het grensgebied van de Achterhoek en een deel van de Liemers. Het douanetoezicht veroorzaakte botsingen met de grensbewoners, die zich belemmerd voelden in hun dagelijkse werkzaamheden.

De vaste tegenhanger van het toezicht was het smokkelen. Ook hieraan is ruim aandacht geschonken. Verder is een blik naar de toekomst gemaakt, een tijdperk waarin de grensbewaking aan de landgrens bijna geheel zal zijn verdwenen. De grens is en was soms een vluchtgrens. Het laatste hoofdstuk is gewijd aan de periode 1933-1940, toen veel vluchtelingen de grens passeerden.

De schrijver, Hendrik Herman Agterhof werd in 1924 in Dinxperlo geboren. Na een onderduikperiode kwam hij in 1945 bij de Binnenlandse Strijdkrachten, waar men hem al spoedig vroeg om bij de douane te komen. Men had, zo kort na de oorlog, dringend betrouwbare grenswachters nodig. Tot 1950 was Agterhof douaneman in Dinxperlo en Netterden. Hij deed er afwisselend veiddienst en dienst op een grenskantoor. Daarna ging hij over naar de belastingen als ambtenaar bij de Invoerrechten en Accijnzen en bij de Directe Belastingen. In de jaren 1950-1963 werkte hij achtereenvolgens in Zoeterwoude, Weerselo en Hengelo. In 1963 kwam hij in Winterswijk bij de afdeling controle van de Inkomstenbelasting. In 1985 ging hij in de VUT na precies 40 jaar trouwe dienst. Twee jaar eerder was hij weer naar zijn geboorteplaats Dinxperlo verhuisd.

Ondanks alle verplaatsingen en verschillende werkzaamheden is hij nooit losgekomen van zijn interesse voor de grens, de douane en.....smokkelaars.