De gotische bouwtraditie
In het uitgebreide oeuvre over de Nederlandse monumenten van Ruud Meischke keren thema's als de geschiedenis van het stadswoonhuis en de ontwikkeling van het buitenhuis in vele variaties terug, met verschillende wendingen en gezichtspunten. Maar misschien wel het belangrijkste thema in het werk van Meischke is dat van de Organisatie van de bouwwereld in de late middeleeuwen.
Vanaf zijn bijdrage aan Ozinga's Gothische kerkelijke bouwkunst en het uitgebreide artikel 'Het architectonische ontwerp in de Nederlanden gedurende de late middeleeuwen en in de zestiende eeuw', uit 1952, is dit onderdeel van de Nederlandse architectuurgeschiedenis in zijn aandacht gebleven. Deze geschriften en de vele die hierna zijn gevolgd, blijken een blijvende belangstelling te genieten en men vindt deze steeds weer aangehaald en geciteerd bij aansluitende studies van andere auteurs. Het leek een zinvolle onderneming om deze artikelen, die eens in allerhande publicaties verspreid zijn gepubliceerd, na meer dan vijfendertig jaar gedetailleerd onderzoek gebundeld uit te geven. Zij vormen samen immers bijna een doorlopend verhaal, dat nu voor het eerst ook als zodanig te lezen is. Daarbij volgt ter afsluiting een nieuw, samenvattend hoofdstuk over de Organisatie en invloed van het steenhouwers-vak, de mensen achter de gothiek.
De geselecteerde artikelen worden hier integraal weergegeven. Nieuwe inzichten en literatuurverwijzingen zijn waar nodig in de voetnoten geïntegreerd met A-nummers, zodat voor tekstuele monumentenzorgers het verschil tussen 'oud' en 'nieuw' werk duidelijk zichtbaar blijft. Dit geldt echter niet voor het artikel 'Huizen en keuren', dat door Meischke verbeterd en voor een belangrijk deel uitgebreid werd. Omdat achterin een volledige en bijgewerkte bibliografie is opgenomen, is het noten-apparaat geheel herzien. Het illustratiemateriaal is in vergelijking met de oorspronkelijke uitgaven belangrijk uitgebreid. De in de teksten genoemde relevante voorbeelden zijn nu zo mogelijk alle afgebeeld, waardoor de nummering en ook de onderschriften ten opzichte van de oorspronkelijke uitgaven zijn veranderd en aangevuld. Verder is een volledige bibliografie van Meischkes publicaties opgenomen.