De Nederlandse raderstoomvaart

Op 10 maart 1816 vertoonde zich het Engelse stoomschip The Defiance op de Nieuwe Maas voor Rotterdam. Daarmee maakte Nederland kennis met de mechanische scheepvaart, die uiteindelijk in het beroepsgoederenvervoer de zeilvaart volledig zou verdringen. The Defiance was een raderstoomschip. Het in de machine opgewekte vermogen werd door middel van schepraderen op het water overgebracht. Deze logische, maar primitieve vorm van voortstuwing zou gedurende bijna een eeuw het aanzicht van de Nederlandse stoomvaart bepalen.

Het rad als voortstuwer is eind negentiende eeuw vrijwel door de schroef verdrongen. In de Nederlandse binnenvaart vond men het nog tot na de tweede wereldoorlog. De Nederlandse radersleepboten op de Rijn verdwenen nog wat later, voorzover ze de oorlog hadden overleefd. In de Nederlandse zeevaart legde het rad al ver voor de tweede wereldoorlog het loodje. Begrijpelijk, want in principe was het rad een oneconomisch en op zee vooral kwetsbaar geval.

De radervaart lijkt in de representatieve sfeer aan een nieuwe periode te beginnen, reden om een korte blik te slaan op een grotendeels voorbij verleden. Dit boek bedoelt een illustratie te zijn voor een breed publiek; een diepgravend technisch en historisch relaas is het dus niet.