Meesterlijke Middeleeuwen - Miniaturen van Karel de Grote tot Karel de Stoute 800-1475
OverzichtBeeld en woord, een lust voor oog en geest. Kopiisten kopiëren niet alleen. Ze verluchten hun handschrift met schitterende illustraties. Minutieuze tekeningen groeien uit sierlijke taaltekens: tussen beide bestaat een intieme band. Een opengeslagen handschrift met miniaturen is een lust voor het oog, maar ook als voedsel voor de geest. Al kijkend en lezend kan de middeleeuwer - evenals wie dit kunstboek in de hand heeft - even ontsnappen aan het dagelijkse leven en de onzichtbare, spirituele werkelijkheid verkennen.
Voor wie een boek? Aanvankelijk niet meer dan een ruwe materie, wordt het perkament bewerkt tot een bewaarder van goddelijke en koninklijke boodschappen. De Kerk gebruikt prachtige Latijnse misboeken, adellijke vrouwen verlustigen zich in rijk versierde allegorieën, hoogwaardigheidsbekleders dromen weg bij fraaie gebedsboeken. En de burgers? Hun leerhonger brengt een manuscriptenstroom in de volkstaal op gang. Gaandeweg kan de stedeling boeken uitlenen, bespreken, herlezen en geliefde passages markeren. Met een boek is de middeleeuwer een leven lang bezig. Boeken verraden de mentaliteit
Waarover wil de middeleeuwer lezen? Wat beroert hem? Waarom legt hij collecties aan? Aan het hof van Karel de Grote worden manuscripten koortsachtig geschapen en verzameld in een bibliotheek, onontbeerlijk voor de keizerlijke status. Rond het jaar 1000, als het Karolingische rijk is uiteengevallen, geven abdijen de toon aan: de miniatuurkunst wordt 'hemels'. Met de groei van de steden ruimt die 'hemel' plaats voor burgerlijke realiteitszin. Deze handschriftengalerij verraadt de evolutie van het intellectuele leven. Een unieke bron voor onze kennis van de middeleeuwse mentaliteit.
Totaal nieuw meesterwerk. Meesterlijke Middeleeuwen brengt de meest kostbare en kwetsbare manuscripten van over de hele wereld samen in een totaal nieuw meesterwerk. Waar Maurits Smeyers Vlaamse Miniaturen vooral focust op de evolutie van de miniatuurkunst, werpt Meesterlijke Middeleeuwen een licht op het gebruik en de gebruikers van het middeleeuwse boek. Een echte openbaring.
De auteurs zijn specialisten. Meesterlijke Middeleeuwen is het werk van specialisten, verbonden aan wetenschappelijke instellingen in binnen- en buitenland. Het studiecentrum Vlaamse Miniaturisten van de K.U. Leuven speelde daarbij een voortrekkersrol.