Als ik toch eens rijk en dood was

In de realistische, verbluffend direct geschreven verhalen van Als ik toch eens rijk en dood was (Wenn ich eininal reich und tot bin, 1990), door de kritiek zowel als een verfrissend, onacademisch nieuw geluid in de Duitse literatuur begroet als verketterd omdat ze aanstootgevend zouden zijn, presenteert Maxim Biller de lezer een wereld waarover tot dusver weinig is geschreven en gesproken: de wereld van de dertigduizend in Duitsland levende joden. Met bijtend sarcasme én vaak ook sympathie laat hij de personages van deze gesloten, in de eerste plaats joodse wereld de revue passeren: de overlevenden van de holocaust, hun kinderen en kleinkinderen, vereenzaamde oude mensen, en culturele kosmopolieten, intellectuelen en zakenlieden die geteisterd worden door achtervolgings- en grootheidswaan.

Met name de jongeren onder hen worden heen en weer geslingerd tussen de opstandigheid tegen de eigen ouders, de strijd tegen de oprechte antisemieten en de huichelachtige filosemieten, en het zoeken naar een eigen joodse identiteit. Aan het slot van de verhalen deelt Biller menige klap uit - genadeloos voor de personages en genadeloos voor de lezer die op loutering en verlossing uit is.

Maxim Biller werd als kind van Russisch-joodse ouders in 1960 in Praag geboren. In 1970 emigreerde het gezin na het fiasco van de Praagse Lente naar Duitsland. Met zijn (in 1991 gebundelde) columns in het blad Tempo verwierf hij de reputatie van scherp criticus en doorbreker van taboes. In 1994 publiceerde hij een tweede verhalenbundel, Land der Vüter und Verrüter.