Dodenspoorweg door het oerwoud - Het drama van de Pakan Baroe spoorweg op Sumatra

Een spoorlijn? Hier...? De meeste inwoners van de provinciestad Pekan Baru op Sumatra halen hun schouders op. Maar aan de rand van de stad, in een pas aangelegde kampong, ligt een hoop oud ijzer waarin de vormen van een onttakelde locomotief gemakkelijk te herkennen zijn. De voorwielen steken een meter een huisje in, dat keurig netjes om het loodzware schroot is heengebouwd. Een van de weinige resten van een vergeten drama, waarvoor Henk Hovinga in "Eindstation Pakan Baroe 1943-1945; dodenspoorweg door het oerwoud" de aandacht vraagt.

Wie ,,dodenspoorweg door het oerwoud" zegt, denkt bijna automatisch aan de veelbeschreven Birma-spoorweg. Slechts weinigen zullen dan op de kaart Sumatra aanwijzen. Toch legden daar krijgsgevangenen en geronselde Javanen op last van de Japanse bezettingsmacht vanaf 1943 dwars door de moerasoerwouden een spoorlijn aan die precies op de dag van de Japanse capitulatie gereedkwam.

De Japanners noch de Indonesiërs hebben de lijn met een lengte van 220 kilometer ooit gebruikt. Maar tijdens de aanleg ervan vonden wel ruim 80.000 Javanen en bijna 2500 meest Nederlandse krijgsgevangenen door uitputting, mishandeling, verdrinking, ondervoeding of tropische ziekten de dood.