Schreuder (2-hands)
Sinds 1951 is de naam Schreuder in de benaming van De Schreuderhuizen opgenomen en ook bij de jongste naamswijziging in 1992 is deze niet voor niets gehandhaafd. Gedurende de eerste veertig jaar van het bestaan van de instelling zwaaien Schreuders de scepter over 'hun' Instituut, uitgaande van denkbeelden die ook nu nog respect oproepen voor hun bewogenheid, inzichten en het daaruit voortkomende praktische handelen. Hun gedachtengoed, waarvan de wortels reiken tot in de vorige eeuw, betreft ideeën over opvoeding en onderwijs aan minder begaafde kinderen.
Minder begaafde kinderen als mensen met mogelijkheden, die louter vanwege hun persoonlijk bestaan de moeite waard zijn. De instituten die de Schreuders hebben opgericht zijn in de eerste helft van deze eeuw vooral 'leerinstituten', met een elitaire inslag die aansluit bij de wensen en opvattingen van de betere standen in de verzuilde maatschappij van rangen en standen die dan de Nederlandse samenleving uitmaakt. De internaten zijn aanvankelijk slechts een afgeleide daarvan en worden nadrukkelijk aangeduid als 'schoolgezinnen'.
Door deze voorgeschiedenis geven 'De Schreuderhuizen' door de jaren heen blijk van een sfeer die in slechts weinig opzichten vergelijkbaar is met die in de gebruikelijke gestichten en inrichtingen voor zwakzinnigen uit de eerste helft van deze eeuw. Zij houden zich meer bezig met zwakbegaafde kinderen uit de betere milieus, voor wie dergelijke instellingen niet gewenst geacht worden. De onderwijsachtergrond, de persoonlijke bejegening en de enigszins elitaire eigen sfeer zijn nog steeds terug te vinden in verhalen van bewoners, ouders en (oud-)medewerkers over 'vroeger in Schreuder'. Deze verhalen vormen de basis van het jubileumboek "Geschikt tussen de anderen", waarbij dit boekje als bijlage verschijnt. De in het jubileumboek gepresenteerde mondelinge overleveringen reiken echter nauwelijks vijftig jaar terug, terwijl de vorming en ontwikkeling van het gedachtegoed van (de) Schreuder(s) juist in de decennia rond de jongste eeuwwisseling plaatsvindt.
Deze historische bijlage is niet het verslag van een systematisch geschiedkundig onderzoek, maar eerder de weergave van de bewondering en het respect dat wordt afgedwongen als het voornemen om een jubileumboek te maken aan de hand van verhalen van bewoners, ouders en (oud-)medewerkers concreet gestalte krijgt. Dan blijken opeens van her en der brieven, brochures, foto's, vlugschriften en boekjes op te duiken, die toch meer van het verleden blootgeven dan aanvankelijk verwacht wordt. Het archief van de periode tot aan de Tweede Wereldoorlog, dat door A.J. Schreuder in zijn huis in Oosterbeek is bijgehouden, gaat tijdens de oorlogshandelingen gedurende de operatie 'Market Garden' gelijktijdig met diens huis en inboedel in vlammen op. Het min of meer toevallige samenraapsel van geschriften dat inmiddels boven water is gekomen blijkt echter zoveel boeiende en intrigerende informatie te bevatten dat het buitengewoon jammer zou zijn daar niets mee te doen. Zo is deze bijlage ontstaan, niet om geschiedenis te schrijven, maar om aan te tonen dat we er goed aan doen de naam 'Schreuder' blijvend in ere te houden.