De Nieuw-Guinea kwestie - Aspecten van buitenlands beleid en militaire macht
Voor de staatsburger met belangstelling voor de buitenlandse politiek is het geen geruststellende gedachte dat zowel inzake de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd als in de kwestie Nieuw-Guinea dat beleid tot niets heeft geleid' aldus concludeert deze studie over het buitenlands beleid inzake Nieuw-Guinea.
Het boek beschrijft wat Nederland heeft gedaan en nagelaten gedurende 3,5 eeuw bemoeienis met het eiland. Vervolgens wordt stilgestaan bij de beweging onder de Indische Nederlanders om zich op het lege' Nieuw-Guinea te vestigen, om te ontsnappen aan de bevolkingsdruk op Java. Tijdens de Indonesische vrijheidsstrijd werd deze kolonisatie de aanleiding om Nieuw-Guinea onder Nederlands gezag te houden.
Dit leidde tot een hevig conflict met het onafhankelijk geworden Indonesië. Nederland zocht steun bij Amerika om Nieuw-Guinea in het westerse kamp te houden, toen Indonesië een radicale linkse koers ging sturen. Aanvankelijk werd deze steun gegeven. Indonesië kon steeds al rekenen op politieke hulp van de communistische landen en ging over tot grote wapenaankopen in de Sovjet-Unie.
Zo werden beide wereldmachten betrokken bij het conflict, in een toch al gespannen situatie in de wereld. Het boek beschrijft hoe dit in zijn werk ging en hoe Nederland trachtte een uitweg te zoeken door de Verenigde Naties in te schakelen. Daarbij werd zelfbeschikking van de Papoea's Vrij plotseling tot overheersend beginsel.
Reeds in het laatste jaar van het conflict werd twijfel uitgesproken over de waarde van de Amerikaanse toezegging van militaire steun. Aan de hand van de notulen van de ministerraad en de archieven van Buitenlandse Zaken en Defensie brengt de schrijver hierover nieuwe feiten aan het licht. Hij verbindt hieraan een beschouwing van algemene geldigheid door vergelijking met de NAVO
In een afsluitend hoofdstuk wordt geanalyseerd wat de gebruikte argumenten voor een aparte status van Nieuw-Guinea waard waren en hoe de politici reageerden op de Indonesische machtsontplooiing. Naast een geschiedschrijving van de kwestie Nieuw-Guinea geeft het boek daardoor een interessant oordeel over een aantal factoren die gelden als constanten in de Nederlandse buitenlandse politiek.