Japanse besognes - Nederland en Japan 1945-1975

Met de Japanse capitulatie op 15 augustus 1945 was ook in Azië de Tweede Wereldoorlog voorbij. Tegelijkertijd luidde de overgave een nieuwe periode in de eeuwenoude Nederlands-Japanse betrekkingen in.

De naoorlogse relatie tussen beide landen stond tot in de jaren zestig in het teken van de ontwikkelingen in Nederlands-Indië, Indonesië en Nederlands Nieuw-Guinea. In Nederlands-Indië werden de Japanners die in 1946 niet repatrieerden naar Japan, ingeschakeld als koelies of berecht als oorlogsmisdadigers. Japanners toonden later belangstelling voor Nederlands Nieuw-Guinea totdat Tokio tegen wil en dank betrokken raakte in het Nederlands-Indonesisch geschil over dit gebied, met name tijdens het vlootbezoek van de Karel Doorman in 1960.

Verder beheersten de toename van het handelsverkeer, de concurrentie van sectoren van de Japanse industrie (textiel en elektronica) en de landingsrechten van de KLM de verhouding met Japan. Tot slot werden de bilaterale betrekkingen ook beïnvloed door de positie van de Nederlanders die tijdens de bezetting van Nederlands-Indië geïnterneerd waren in Japanse kampen voor burgers en krijgsgevangenen. Dat bleek bij het protest van Wim Kan tegen het bezoek van keizer Hirohito.

Japanse besognes biedt een overzicht van de Nederlands-Japanse betrekkingen tussen 1945 en 1975 met bijzondere aandacht voor de positie van Nederlands-lndië / Indonesië, de nasleep van de Japanse bezetting en de gevoerde handelspolitiek.