Zaanstreek in bezettingsjaren

De Zaanstreek heeft zich tijdens de Duitse bezetting in de jaren 1940-1945 goed geweerd. Aan een hoogtepunt van massaal verzet, de februaristaking van 1941, deden duizenden Zaankanters mee. De april/mei staking van 1943 liet de Zaankanters evenmin onberoerd. Vooral Krommenie kreeg daarmee te maken. Ook ander verzet kreeg vorm in de Zaanstreek: tegenwerken, saboteren, onderduiken, overvallen plegen, doodvonnissen op straat voltrekken.

Maar er waren ook NSB-ers en WA-ers, die de Duitsers hielpen. Er was ook verraad met erge gevolgen. En ondanks het verzet werden de meeste joden uit de Zaanstreek naar de Duitse gaskamers gestuurd. Hun registratie was trouwens al begonnen, toen vanouds bekende Zaanse bestuurders nog in functie waren. Er werd toen trouwens ook nog gevoetbald (er was zelfs een 'voetbalschandaal'), terwijl de Zaanse wielrenners bijna alles wonnen, dat te winnen viel. Toneel- en muziekverenigingen waren nog lang actief. Pas toen de hongerwinter begon hield dat alles op. Suikerbieten tulpenbol werden toen dingen van levensbelang.

Typhoon redacteur W. Swart (geb. 1929) schreef het voorjaar 1980 in zijn krant allemaal eens op. Die stukjes, hier en daar nog wat uitgebreid, zijn gebundeld in dit boek.