Bronnen van de katholieke arbeidersbeweging in Nederland
Alfons Ariëns geldt als de grondlegger van de katholieke arbeidersbeweging in Nederland, te beginnen in Enschede en Twente, en vandaar zich uitbreidend over het aartsbisdom Utrecht en de rest van het land. Over de sociale betekenis van Ariëns zijn reeds tal van publicaties verschenen, beknopte artikelen en dikke boeken. Het is echter vrijwel onmogelijk om Ariëns zelf er op na te slaan, hoewel hij niet alleen vele artikelen heeft gepubliceerd (m.n. in 'zijn' blad De Katholieke Werkman), maar ook een groot aantal toespraken heeft gehouden en regelmatig brieven heeft geschreven over de problemen die hij bij zijn pioniersarbeid ontmoette.
De documenten die in dit Bronnenboek worden gepubliceerd, zijn niet alleen voor de geschiedenis van de katholieke arbeidersbeweging van belang maar evenzeer voor die van de Nederlandse arbeidersbeweging in het algemeen, alsook voor de sociale, politieke en kerkelijke geschiedenis van Nederland aan het einde van de negentiende eeuw. In het jaar dat de katholieke en de socialistische vakbeweging als afzonderlijke organisaties ophouden te bestaan, is er een vanzelfsprekende behoefte op zoek te gaan naar hun bronnen. Daarom heeft dit boek behalve een historische betekenis zeker ook belangrijke actualiteitswaarde. Niet slechts de beroepshistoricus maar elke geïnteresseerde in de boeiende geschiedenis van de Nederlandse arbeidersbeweging zal in dit documentenboek een schat aan gegevens vinden. Het werpt met name ook een markant licht op de 'scheiding der geesten' die geleid heeft tot de verzuiling van de vakbeweging in ons land.
Elk op hun eigen manier laten de drie soorten bronnen de moeizame ontstaansgeschiedenis van de katholieke arbeidersbeweging zien: in de toespraken ervaart men nu eens Ariëns' zwoegen om de katholieke arbeiders in beweging te krijgen en te houden, dan weer om in Twente en ver daarbuiten rekenschap af te leggen van zijn voortrekkersarbeid; in de brieven kan men hem betrappen op de vaak zware problemen en zorgen waarmee hij te kampen heeft gehad niet in het minst ook door tegenwerking uit eigen kring; in de artikelen tenslotte verwoordt hij niet alleen de onmisbare idealen van een beweging die zich de emancipatie van de katholieke arbeiders ten doel stelt, maar men kan vooral in het propagandistische afzetten tegen de socialistische 'concurrenten' en de liberaal-kapitalistische 'opponenten' ook de ideologie van de katholiek-sociale beweging ontdekken.
Het Ariëns-comité heeft enkele jaren geleden aan het Katholiek Documentatie Centrum (KDC) opdracht gegeven tot het samenstellen van dit bronnenboek. De uitgave is mede mogelijk gemaakt door het Nederlands Katholiek Vakverbond. Gezamenlijk hebben deze beide instanties besloten de gelden die oorspronkelijk bestemd waren voor een gedachteniskapel ter ere vin Ariëns, te besteden voor de oprichting van dit geestelijk monument om het gedachtengoed van een van de pioniers van de Nederlandse arbeidersbeweging levend te houden.