Schilders van Venetië - Oorsprong en bloei van de Venetiaanse Vedute
Hoewel Venetië in de achttiende eeuw had afgedaan als zeemogendheid, hield de stad de mythe van het glorieuze verleden met succes in stand. Talloze bezoekers bezochten de Lagune-stad, aangetrokken door het carnaval, de feesten en de concerten. De schilders van de vedute - het stadsgezicht - hebben een belangrijke rol gespeeld in het ophouden van de schone schijn.
Het werk van de grote meesters Canaletto en Francesco Guardi kan worden gezien als het boeiende resultaat van samenwerking tussen de stad, de kunstenaars en de opdrachtgevers. De vedutisti waren in staat Venetië overtuigender af te schilderen dan in werkelijkheid en voor buitenlanders op hun Grand Tour was het stadsgezicht dan ook een geliefd souvenir.
Een aanverwant genre vormden de capriccio's. Deze composities met verzonnen topografische elementen of bestaande gebouwen in een gefantaseerde omgeving riepen de sfeer van de Lagune even treffend op als de meer realistische veduten de stad weergaven.
Bernard Aikema (universitair hoofddocent aan de Katholieke Universiteit Nijmegen) en Boudewijn Bakker (hoofdconservator van het Gemeentearchief Amsterdam) maken de lezer aan de hand van vijftig schilderijen vertrouwd met de vedute in al haar facetten. In zijn inleiding schetst Aikema het kader waarbinnen het Venetiaanse stadsgezicht moet worden gezien: de invloeden van Nederlandse en Italiaanse voorlopers en de factoren die hebben geleid tot de grote bloei die de vedute in de achttiende eeuw heeft gekend. De beschrijvingen van de schilderijen besteden daarnaast aandacht aan de meer gedetailleerde aspecten van de vedute, zoals de rol van het perspectief en de manipulatie van de werkelijkheid ten behoeve van de geschilderde weergave.
Schilders van Venetië, verschenen naar aanleiding van een belangrijke tentoonstelling in het Rijksmuseum Amsterdam, biedt zowel specialisten als geïnteresseerden in het algemeen een goed inzicht in de oorsprong en bloei van de Venetiaanse vedute en de sociale en culturele omstandigheden die deze bloei hebben mogelijk gemaakt.