De Republiek der Verenigde Nederlanden als grote mogendheid
Gedurende de Oostenrijkse Successieoorlog (1740-1748) groeide het leger van de Republiek der Verenigde Nederlanden van ruim 80.000 man in 1744 tot 90.000 a 100.000 man in 1748. Om dit te financieren leende Holland, het machtigste gewest van de Unie, slechts weinig minder dan in de Hollandse Oorlog (1672-1678) en de Negenjarige Oorlog (1688-1697) bij elkaar opgeteld. Ondanks dit indrukwekkende krachtsvertoon bestaat bij velen de opvatting dat de Republiek na de Vrede van Utrecht (1713) als grote mogendheid had afgedaan. Het is waar dat de Spaanse Successieoorlog (1702-1712) de krachten van de Republiek te boven was gegaan, maar dit gold ook voor Frankrijk en Groot-Brittannië, respectievelijk de grootste Europese land- en zeemogendheid.
Europa was na 1713 aan een periode van rust toe. Pas vanaf de jaren '30 was Frankrijk weer in staat aan een grote oorlog deel te nemen. De oorlogsinspanning die de Republiek in de Oostenrijkse Successieoorlog leverde was weliswaar van een geringere orde van grootte dan in de Spaanse Successieoorlog, maar het Staatse leger was nog steeds een sterke strijdmacht die niet genegeerd kon worden. In omvang bekleedde het de vierde plaats onder de Europese legers!
Dit gegeven valt moeilijk in overeenstemming te brengen met het gangbare beeld van de Republiek als een na 1713 volledig uitgeputte en verzwakte staat. Kennelijk beschikte de Republiek over voldoende politieke en financiële veerkracht om opnieuw de wil en de middelen op te brengen voor een actieve deelname aan de internationale machtspolitiek in Europa.
Het doel van dit boek is om het veronderstelde machtsverval van de Republiek na 1713 ter discussie te stellen. En om op de conclusie vooruit te lopen: de terugval van de Republiek tot een tweederangs mogendheid trad niet op na afloop van de Spaanse Successieoorlog, maar pas na de beëindiging van de Oostenrijkse Successieoorlog in 1748. In dit onderzoek wordt de rol geanalyseerd die de Republiek tussen de Vrede van Utrecht en de renversement des cilliances in 1756 in de Europese machtspolitiek vervulde. De betekenis van de Barrière neemt hierbij een centrale plaats in. De gezamenlijke verdediging van de Oostenrijkse Nederlanden door de Republiek, Oostenrijk en Groot-Brittannië, vormde het cement van het Oude Systeem. De Republiek vormde de spil van dit gemeenschappelijk veiligheidsstelsel.