Buigen en tellen - Enkele belevenissen en ervaringen van een plantersfamilie voor, tijdens en na de Japanse bezetting op Sumatra's Oostkust
Dit is een geschiedenis van een plantersfamilie, met daarin zowel de verspreiding als de gezinshereniging in de Pacific-oorlog. Op aandringen van Willemijn en Linge heb ik uiteindelijk enkele belevenissen en ervaringen uit die kampperiode ten tijde van de Japanse bezetting op Sumatra's Oostkust verzameld. Verzoeken in het verleden om mij hierover te interviewen heb ik voortdurend voor me uitgeschoven, maar toen alweer de volgende generatie bij me op de stoep stond met de vraag om op school iets over mijn jeugd in Indië te vertellen, voelde ik me gesterkt om me in de geschiedenis te verdiepen.
Op de school bij Linge, in Nootdorp, vertelde ik over de oorlog in Indië. Jan Christiaan zorgde voor de projectie van beelden bij mijn verhaal. De scholieren luisterden met aandacht en hun reacties waren boven verwachting erg positief. Na deze bewogen middag met kinderen uit groep 6 heb ik besloten om het verhaal alsnog te completeren met specifieke familiebelevenissen, zoals die van mijn vader als dwangarbeider aan de Birma-Siam Spoorlijn. Dat verhaal heb ik hier verteld. Een extra stimulans heb ik gekregen door de tanende belangstelling van basisscholen voor dit onderwerp. Leerkrachten beschikken nauwelijks over lesstof die deze periode begrijpelijk kan maken voor basisschoolkinderen.
De afzonderlijke belevenissen zijn met zorg als puzzelstukjes tot één geheel samengevoegd, daarvoor ben ik Willemijn veel dank verschuldigd. Onder haar regie is de verzameling anekdotes en impressies tot een leesbaar boek gesmeed. Het resultaat is een aandoenlijk familieportret, in een uitgestrekt Zuidoost-Aziatisch decor dat ik met enige emotie aanschouw. Samen hebben we getracht met de beelden en tekst een zodanige sfeer op te roepen zoals je die ervaart op verjaardagen in de familiekring. Natuurlijk hoort daar een snufje Tempo Dulu bij om mijn geboortegrond te eren. Het verhaal is kort gehouden en gelardeerd met veel beeldmateriaal om zo de kans te vergroten dat in ieder geval mijn kleinkinderen dit familieportret zullen lezen en bekijken.
Apeldoorn, najaar 2011, Carel Dicke