Het Fascisme - Van Mussolini tot Hitler
De wapenstilstand van 11 november 1918, die een eind maakte aan de eerste wereldoorlog, confronteerde de wereld met een totaal ontredderde maatschappij. Tegenover het vage idealisme van een betere wereld, voor rampspoeden behoed door de Volkenbond, stond de harde werkelijkheid der nationale en sociale tegenstellingen. Uit de chaos ontstond niet alleen de Sowjet-Unie, maar ook het fascistische Italië, geleid door Benito Mussolini, die op zijn beurt weer de voormalige soldaat-eerste-klas Adolf Hitler in Duitsland inspireerde tot zijn Mein Kampf, de bijbel van het nationaal-socialisme.
Reeds in oktober 1922, toen de Italiaanse fascistische partij het heft in handen nam, beweerden waarnemers dat het hier een nieuwe stroming betrof. De betekenis daarvan, aldus deze zegslieden, strekte zich tot geheel Europa uit. En inderdaad heeft het fascisme gedurende de jaren tussen de twee wereldoorlogen het politieke leven in Europa in hoge mate beheerst. Prof. dr. Nolte, hoogleraar in de nieuwe geschiedenis aan de universiteit van Marburg (Duitsland) en een der beste kenners van de geschiedenis van het fascisme, heeft in dit boek de opkomst en ondergang van deze politieke stroming geschetst.
Na het voorspel komen achtereenvolgens aan de orde: het fascisme in Italië, het nationaal-socialisme in Duitsland, de fascistische bewegingen in Oostenrijk, Frankrijk, Engeland, Spanje, België, Nederland, Finland, Roemenië, Hongarije enz. Op zakelijke wijze worden de naar een climax en anticlimax voerende wandaden met elkaar in verband gebracht. Nu heeft het fascisme van alle tot dusver bekende politieke bewegingen misschien wel het meest bewust op zintuigelijke waarnemingen ingewerkt en een ontzaggelijke hoeveelheid fotografisch materiaal nagelaten.
Maar het komt niet aan op de foto's alleen. Het gaat om de samenhang, de afbeelding, de uitleg daarvan en de tekst. Alleen die samenhang is in staat de grenzen te overschrijden, die nu eenmaal onafscheidelijk verbonden zijn aan de voordelen van een fotoboek. Het resultaat van deze aanpak is een overzicht van de geschiedenis van het fascisme, die letterlijk met bloed is geschreven en die loopt van de moorden op Rosa Luxemburg en Karl Liebknecht via de massa-executie op de SA-leiders in juni 1934, de oorlog van Italië tegen Abessinië en de Spaanse burgeroorlog naar de catastrofe van de tweede wereldoorlog met zijn miljoenen doden, niet alleen op de slagvelden, maar bovenal in de concentratie- en vernietigingskampen.