Reclame in Indië

Aan de hand van een rijke verzameling affiches, advertenties en reclameplaten schetst Maartje Brattinga in Reclame in Indië de geschiedenis van de reclame in Nederlands-Indië. Het laat zien hoe de kolonie in de eerste decennia van de twintigste eeuw moderniseert en er een volwassen reclamebranche ontstaat die niet veel onderdoet voor die in het moederland. De sector groeit explosief, het straatbeeld verandert drastisch en reclame duikt overal op: in hotels, het openbaar vervoer en zelfs in zwembaden.

Producten van Verkade, Philips, Droste, General Motors en Van Nelle vinden gretig aftrek en worden in het Nederlands, Maleis en Engels aan de man gebracht. Ook rederijen (de Rotterdamsche Lloyd, de Koninklijke Paketvaart Maatschappij en de Stoomvaart Maatschappij Nederland), vliegtuigmaatschappijen KLM en de Indische KNILM en toeristenbureaus maken volop reclame.

De reclamemakers richten zich op verschillende Indische consumenten: de rijke kolonialen, de moeilijk toegankelijke Chinezen en de veelal analfabete inlandse bevolking. Het boek analyseert hoe ze de reclames op deze doelgroepen toesnijden en daarbij rekening houden met religie en specifieke gewoontes. Reclametekenaars en -ontwerpers gebruiken scènes uit het dagelijks leven, vinden inspiratie in de Indische cultuur en er ontstaat zelfs een op batik geïnspireerde stijl. Kortom, een verrassend boek over de tot nu tot nauwelijks bekende, unieke en veelzijdige reclame in de Indische samenleving.