De excessennota

Artikel 1 van 277
€ 20,00 (inclusief btw)
Het artikel is uitverkocht.

POLITIONELE ACTIES EN DE EXCESSENNOTA
De politionele acties die Nederland in voormalig Nederlands-Indië uitvoerde hebben altijd diepe sporen achtergelaten. De Nederlandse regering heeft, vaak ook in opdracht van onderzoekinstituten, de acties regelmatig onder de loep genomen. De zogenaamde ‘excessennota’ uit 1969 stond vaak centraal. Dit onderzoek naar de Nederlandse oorlogsmisdaden maakte heel wat los in het Nederland van de jaren ’60.

Na de Tweede Wereldoorlog was Nederland niet van plan om zonder slag of stoot haar overzeese gebieden op te geven. Het gevangenzetten van Nederlanders in de zogenaamde ‘Jappenkampen’, speelde hier een grote rol in. Toen de leider van de onafhankelijkheidsstrijd, Soekarno, op 17 augustus 1945 de Indonesische onafhankelijkheidsverklaring uitvaardigde, besloot de Nederlandse regering deze niet te erkennen. De Nederlandse overheid was vastberaden om haar eilandengroep, waar zoveel was geleden, terug te winnen. Om het gebied weer in handen te krijgen, besloot Nederland in te grijpen. Er vonden twee politionele acties plaats (in 1947 en 1948-49) waarbij naar schatting 5000 Nederlandse militairen en 100.000 Indonesiërs omkwamen. Uiteindelijk werd op 27 december 1949 onder druk van de VS, de onafhankelijkheid door Nederland erkent.

Tijdens de politonele acties werd zeer hard opgetreden tegen de Indonesische bevolking. Berichtgeving hierover was er in Nederland nauwelijks. Details over de gevechten of over slachtoffers aan Indische zijde werden niet gegeven. Het geweld werd vergoelijkt door te benadrukken dat de Indonesische nationalisten ook geweld gebruikten tegen Nederlanders tijdens de zogenaamde Bersiap-periode (1945-1946), waarbij na de Japanse capitulatie een machtsvacuüm ontstond en veel Nederlanders om het leven kwamen.

Nationaal Trauma
Na de erkenning van de onafhankelijkheid keerden veel Nederlanders die in Indië hadden gewoond terug naar Nederland. Voor hen was het moeilijk om weer te wennen in Nederland en veel andere Nederlanders vonden het lastig om definitief afscheid te moeten nemen van Indië als kolonie, wat de trots van een klein, door de oorlog verwoest land, alleen maar meer krenkte. Daarom wordt het verlies van Nederlands-Indië wel een nationaal trauma in de Nederlandse geschiedenis genoemd. In de jaren ’50 en ’60 werd dan ook niet veel over deze periode in de Nederlandse geschiedenis geschreven of gepraat.

Politionele acties in de media
De VARA doorbrak deze cirkel van stijlzwijgen door op 17 januari 1969 een interview met psycholoog Joop Hueting uit te zenden, die had gediend in Indië tijdens de politionele acties. Hij liet zich uit over de gruwelijkheden die daar waren gepleegd door Nederlandse militairen, waaronder het vermoorden van vrouwen, kinderen en het platbranden van hele dorpen. Voor de meeste Nederlanders kwamen deze ontboezemingen als een donderslag bij heldere hemel. Eerst werd dan ook de ontkenning opgezocht. Zo meende de Telgraaf dat het interview ‘zinloos en misselijk’ was en dat zulk soort dingen nu eenmaal bij een oorlog hoorden.

Excessennota
Toch werd er besloten om een onderzoek in te stellen naar de acties. Er waren al eerdere onderzoeken geweest, maar die waren nooit gepubliceerd omdat Nederland, volgens de regering, ‘niet toe was aan dit deel van haar koloniale geschiedenis’. Het onderzoek naar aanleiding van de VARA-uitzending leidde tot de excessennota, een lange, droge opsomming van de geweldmisdrijven van het Nederlandse leger.

Onderzoek
Volgens historicus Cees Fasseur, destijds secretaris van de commissie die de nota opstelde, kan nieuw onderzoek er voor zorgen dat het onderzoek waarmee in 1969 is gestart, weer opgepakt wordt. De belangrijkste reden voor het doen van het onderzoek is volgens de instituten dat ‘niemand precies weet wat er tijdens de politionele acties is gebeurd en hoeveel slachtoffers er zijn gemaakt’.

Winkelwagen

Geen artikelen in winkelwagen.

Om even bij stil te staan...

OOSTERBEEK
Waar de Airbornes daalden...

Oosterbeek - Verleden, heden en toekomst...

AIRBORNE
Overdenkingen

ARNHEM, GEZIEN

© 2015 - 2024 Doornweerdje | sitemap | rss | webwinkel beginnen - powered by Mijnwebwinkel