Dagboek uit een kamp

De student Vogel hield al enkele jaren dagboek niet ongebruikelijke eerlijkheid. Hij kon deze gewoonte voortzetten in het 'Aufenthaitslager' Bergen Belsen en beschouwde dit als een extra kans, iets te begrijpen van zichzelf en van anderen. Uiteraard fantaseerde hij, dat zijn werk bewaard zou blijven en gelijkgestemde lezers zou vinden. Het stelen van nachtrust om met verdunde inkt zo vaak mogelijk notities te maken had hem, zo bleek hem achteraf, meer dan wat anders in leven gehouden. In 1947 verscheen in de Vrije Bladen een versie die hier en daar stilistisch wat 'verbeterd' was. Deze versie is trouw aan het manuscript. Het is makkelijker een dagboek te schrijven dan het onveranderd te laten. Eén troost: het geschrift heeft een grotere affiniteit met wat er tegenwoordig wordt geschreven dan met de tijd waarin het ontstond. Het ontbreken van religieuze en andere halfzachtheid doet nog steeds weldadig aan.