Borobudur - Mysteriegebeuren in steen, verval en restauratie, Oudjavaans volksleven

DE OMSLAG VAN DIT BOEK IS LICHT BESCHADIGD
In de kunstgeschiedenis van de landen buiten Europa zijn er weinig namen, die een zo grote beroemdheid hebben gekregen als die van Borobudur, het heiligdom waarin de buddhistische kunst van het oude Java haar hoogtepunt heeft bereikt. In de laatste tijd is de belangstelling voor dit monument weer in een nieuw stadium getreden aangezien het door natuurlijke oorzaken in zijn voortbestaan bedreigd wordt. Wanneer geen ingrijpende maatregelen worden genomen, zal het onmogelijk zijn verdergaande verzakkingen en aantasting van de vermaarde reliefvoorstellingen tegen te houden.

Borobudur werd omstreeks 800 na Chr. gesticht, geraakte enkele eeuwen later in vergetelheid en werd nagenoeg geheel door aarde en vegetatie bedekt. In het begin van de xe eeuw werd het bouwwerk in hoofdzaak ontgraven, maar daardoor werd het tevens aan hernieuwd verval blootgesteld. Dit leidde na verloop van tijd tot de piëteitvolle restauratie door de genie-officier Th. van Erp in 1907-'11, die thans door nog krachtiger maatregelen in de vorm van algehele ontmanteling en wederopbouw gevolgd zullen worden.

BOROBUDUR geeft een beschrijving van het bouwwerk, zijn zinvolle versiering, historische achtergrond en bouwgeschiedenis, waarbij ook speciale aandacht wordt geschonken aan de strijd voor zijn behoud. Bovenal echter wil het laten zien dat aan de rijkdom van bouw- en beeldhouwwerk in grootse gedachte ten grondslag ligt, die het heiligdom tot een "mysteriegebeuren in steen" maakt. In Borobudur kunnen wij de weergave herkennen van de kosmos, als toneel van dit mysteriegebeuren dat zich voltrekt: de nederdaling van het Heilige en de opgang van de gelovige mens, elkander tegemoet. Het is de bevestiging in monumentale vorm van de eenheid en wederontmoeting van mens en Werkelijkheid.

Uit de gezichtshoek van de cultuurhistoricus vormen voorts de lange series reliefs van Borobudur met hun talrijke taferelen uit het volksleven een voor het Indische cultuurgebied unieke "documentaire". Meer dan de helft van de ca. 280 afbeeldingen die BOROBUDUR bevat, hebben betrekking op dit onderwerp, aangevuld met voorstellingen ontleend aan andere Hindu-Javaanse monumenten en vergelijkingsmateriaal van recente datum. Op deze wijze is een cultuurgeschiedenis in beeld van het oude Java ontstaan, die tevens het belang van Borobudur nog duidelijker doet uitkomen.