Op de golflengte van Radio Herrijzend Nederland - Artikelen en reportages

Bijna twee jaar geleden kwam ik door een toeval in contact met Sjoerd de Vrij. Ik bezocht hem om een totaal andere reden, maar al spoedig kwam zijn tijd als oorlogscorrespondent bij Radio Herrijzend Nederland ter sprake en haalde hij ,,zijn schat" tevoorschijn: vier enorme albums vol knipsels, foto's en ,,ongeregeld spul", rijp en groen door elkaar been.

Was het nu niet interessant om dáár een boek van te maken? Ik veronderstelde dat de heer De Vrij aan de hand van al deze gegevens zelf een boek dacht te gaan schrijven, om dat dan voorts bij onze uitgeverij onder te brengen. Hoe kon ik in mijn naieviteit bevroeden dat wij dat boek moesten maken?

Niettemin, het was een fascinerend onderwerp. Van de uitzendingen van Radio Herrijzend Nederland is vrijwel niets bewaard gebleven en hier lagen nu plotseling de doorslagen van de toespraken die Sjoerd de Vrij als Peter Vrijman destijds voor de microfoon had uitgesproken. Een complicatie was dat bij vrijwel geen enkel artikel, of welke toespraak of ander item dan ook, vermeld stond waar of wanneer het was uitgezonden dan wel gepubliceerd. De onderwerpen liepen sterk uiteen: van Sjoerd de Vrij die de processen in Neurenberg bezoekt, tot Sjoerd de Vrij bij de verkiezing van de kersenkoningin te Mierlo. Zo is echter het leven van Sjoerd steeds geweest. Van mislukt onderwijzer tot adjunct-directeur bij Philips.

Als oorlogscorrespondent bezocht hij het front, waarschijnlijk als enige in de wereld, per fiets! Pas later kwam hij in het bezit van een jeep. Om uit de veelheid van onderwerpen in zijn albums een selectie te maken leek een bijna onmogelijke taak; om daar enige structuur in aan te brengen helemáál onmogelijk.

Na veel hoofdbrekens hebben we gekozen voor beperking. Slechts Radio Herrijzend Nederland en alles wat daarmee verband houdt komt ter sprake, aangevuld met verslagen van bezoeken aan landen waar men niet die vrijheid kent (kende?) zoals wij hier in Nederland.