Weerklank van Anne Frank

In de loop der jaren werd mij van verschillende zijden gevraagd toestemming te geven tot bet publiceren van brieven die ik van lezers van 'Het Dagboek' uit de gehele wereld ontvangen heb. Men wees erop dat uit deze brieven de grote invloed waar te nemen valt, die het Dagboek op mensen uit alle leeftijdsgroepen, maar speciaal op de jeugd van verschillende nationaliteiten heeft.

Ik kon echter niet tot het besluit komen deze toestemming te geven, omdat ik de inhoud van vele brieven te persoonlijk vond voor publikatie, ofschoon het mij duidelijk was dat een dergelijke verzameling een grote pedagogische en psychologische waarde in zich draagt. Nu dat mij echter het voorstel gedaan was een boek uit te geven dat verschillende soorten reacties op Annes Dagboek zou bevatten, waarvan brieven een naar verhouding klein deel zouden uitmaken, heb ik besloten het project mijn steun te geven op voorwaarde dat de briefschrijvers ermee in zouden stemmen.

1k geloof dat het vele mensen zal interesseren te zien en te lezen welk een invloed bet Dagboek uitgeoefend heeft dat een jong meisje tussen haar dertiende en vijftiende jaar geschreven heeft. In deze tijd moest zij met haar familie en vier andere mensen in het verborgen leven, alleen omdat ze een Jodin was. Uit vele brieven van jonge mensen blijkt dat zij zich met Anne identificeren, dat haar optimisme en haar geloof hun tot steun zijn hun eigen problemen op te lossen. Velen worden ertoe gebracht over de jodenvervolging onder Hitler na te denken en vergelijkingen te trekken met hedendaagse toestanden in de wereld, waarin nog altijd oorlog gevoerd wordt en mensen om hun geloof, hun ras of hun overtuiging gediscrimineerd en vervolgd worden. Ouders en leraren schrijven dat zij, nadat zij het Dagboek gelezen hebben, hun kinderen, respectievelijk leerlingen beter begrijpen en door gesprekken erover veel nader gekomen zijn.

Wat mij telkens weer verwondert is, dat het boek en het daarop gebaseerde toneelstuk, en ook de film, niet alleen in West-Europa en in de VS bekend zijn, maar evenzeer in de communistische landen, in Zuid-Amerika en in vele Aziatische landen. Dit is voor mij een bewijs dat het Dagboek een document humaan is dat tot de harten van de mensen spreekt, waar zij ook leven. Een bewijs daarvoor leveren ook de vele reacties van kunstzinnige aard, waarvan slechts een deel in dit boek opgenomen of vermeld kon worden. Bekende kunstenaars zijn in hun werk geïnspireerd om iets te scheppen dat aan Annes nagedachtenis gewijd is.
Maar talrijk zijn ook de gedichten op Anne en de tekeningen die jonge mensen, maar ook volwassenen mij sturen en die uit liefde voor Anne ontstaan zijn.

Hoe ontroerend die uitingen des harten ook zijn, toch wijs ik er in mijn antwoord- en dankbrieven altijd weer op, dat het niet voldoende is met bewondering en medelijden aan Anne te denken, maar dat haar Dagboek een aansporing moet zijn om tot verwerkelijking van de idealen en ideeën die zijn uitgedrukt zijn, bij te dragen.

Dit doe streeft ook de Anne Frank Stichting na, die men moet beschouwen als een zeer belangrijke reactie, die daarom afzonderlijk in dit boek wordt behandeld.