Tussen schietlood & Waterpas
,,De mens begint met een onderwerp aan te pakken, maar aldra pakt het hem" (Uit: ,,In de Hof der Historie", door prof. dr. Jan Romein, blz. 51; 1951).
Zo is het ook gegaan met de bekende Amsterdamse graficus Jan Bouman. Hij begon met zich te interesseren voor de volkseigen en architectonische merkwaardigheden van Amsterdam. Hij bracht ze op fijnzinnige wijze in tekening. Al spoedig evenwel, hoewel nog lang niet uitgestudeerd zijnde op Neerlands grootste stad, sloeg hij zijn vleugels breder uit en verkende met speurdersoog en tekenstift het gehele land.
Reeds ruim vier jaar wordt er van hem in het bouwvakblad ,,Cobouw" eens per maand een getekende rubriek geplaatst onder de titel ,,Tussen schietlood en waterpas". De topografische tekeningen wist hij met zijn geweldige kennis van ons land, verdiept door grondige studie, van interessante teksten te voorzien.
Er bestaat voor deze reeks zeer veel belangstelling. Men betreurde het evenwel dat de publikatie in een tijdschrift plaats had, waardoor de kwaliteit van reproductie niet altijd even goed was, terwijl men gedwongen was, wilde men er blijvend van kunnen genieten, de reeks uit te knippen en in een plakboek te verzamelen. Daarom is de uitgever er toe overgegaan de gehele serie tot nog toe gepubliceerde tekeningen in boekvorm uit te geven, waardoor ,,Tussen schietlood en waterpas" blijvende waarde heeft gekregen.
Vele typische bijzonderheden uit tientallen Nederlandse steden en dorpen worden erin onder de loep genomen. Enkele vermeldingen zijn sinds het tijdstip van eerste publikatie niet geheel juist meer. Het raadhuis van Ameide bij voorbeeld werd inmiddels grondig opgeknapt. Zo ging het ook met het ouhe rechthuis te Nieuwkoop en het zgn. Karel V-huis te Zwolle., die uitstekend werden gerestaureerd. Het Oranje-Nassaumuseum verhuisde in die tijd van Den Haag naar het Prinsenhof te Delft. Dat alles neemt niet weg dat voor het overige de merkwaardigheden van ons eigen land de belangstelling alleszins verdienen.
Voor de geïnteresseerden zijn er achterin twee inhoudsopgaven opgenomen, één op plaatsnaam en één op onderwerp.