Straffen door de eeuwen heen - De beul, het tuchthuis en de gevangenis

Misdaad en straf zijn twee begrippen die altijd onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. De romeinse geschiedschrijver Tacitus (55-105 n. Chr.) beschrijft in zijn ,,Germania" de straffen die in gebruik waren bij de Germaanse volkeren, die eertijds in stamverband in ons land woonden. De Middeleeuwen geven ons het beeld te zien van bijzonder wrede en meedogenloze lijf- en levensstraffen. In deze tijd, waarin de strafrechtpleging werd beheerst door de gedachte dat straf ter afschrikking en onschadelijkmaking diende, was de gedachte van D.V. Coornhert: Verbetering van de gestrafte door opvoeding en arbeid in een tuchthuis, dan ook geheel nieuw.

Maar de hand bleef streng, ook toen de onbarmhartige lijf- en levensstraffen allang tot het verleden behoorden en de gevangenisstraf zijn intrede deed. Pas in de twintigste eeuw werd het regime in de gevangenissen menselijker en kreeg de gevangene als mens de nodige aandacht. Vandaag de dag wordt getracht de gevangenen tijdens de detentie tot een beter maatschappelijke aanpassing te brengen.

H. Steensma, gevangenbewaarder van het Leeuwarder Huis van Bewaring, heeft zich de laatste tien jaar intensief beziggehouden met het hoe en waarom van lijf-, levens- en gevangenisstraffen door de eeuwen heen. In deze periode verzamelde hij ongelooflijk veel materiaal, dat nu zeer lezenswaardig gebundeld in boekvorm wordt aangeboden aan een ieder, die meer wil weten over dit betrekkelijk onbekende deel van onze historie.