Diepers en Delvers - Geschiedenis van de zand- en grindbaggeraars

Deze studie over grinddelvers en baggertechniek eindigt bij de jaren waarin de ontwikkeling voor en van beide in een stroomversnelling komt. Rond 1880 begonnen de Nederlandse werven zeer modern baggermateriaal te bouwen waardoor ze in snel tempo een halve eeuw achterstand inhaalden en de uitdiepers werktuigen gaven die ze over de hele wereld goed gebruiken konden. In de twintiger jaren van deze eeuw werd het stroomdal van de Maas opengelegd voor grindwinning met alle ingrijpende gevolgen van dien.

Dat deze geschiedschrijving - afgezien van een toegift in de sfeer van de 'oral history' - eindigt bij deze mijlpalen is geen gevolg van gebrek aan belangstelling en ontzag voor de technische ontwikkeling die erop volgde. Bij het gadeslaan van de enorme computergestuurde grijpers, die tonnen zand tegelijk uit de waterbodem tillen, kan het echter zinvol zijn ons eens te realiseren dat een genie als Leonardo da Vinci en andere waterstaatkundigen eeuwen geleden al soortgelijke grijpers ontwikkelden. Naast de kilometerslange rusteloos voortspoedende transportbanden kunnen we denken aan de voldoening, die de werkers aan het Suezkanaal moeten hebben gevoeld toen ze erin slaagden het zand via een goot op de wal te brengen na het eerst twaalf meter opgetild te hebben. Bij moderne utiliteitswerken past soms een gedachte aan mensen als John Rennie die in het prille begin van de negentiende eeuw Londense ditches bouwrijp maakte met lopende banden, lorries en sediment uit de Thames. Of aan de mannen van het Noordzeekanaal en de Nieuwe Waterwel die zand naar de wal persten door houten pijpen. Het meest indrukwekkende schouwspel levert de diep in de aarde zwelgende baggermolen met zijn eindeloos uit de beun omhoogkomende emmers.

Dit boek heeft niet de pretentie een wetenschappelijke studie te zijn al is uiteraard gepoogd de gegevens correct te interpreteren en te verantwoorden. Het is vooral bestemd voor de geïnteresseerde leek en de baggeraars zèlf, die willen weten hoe het allemaal begon; voor degenen die graag de geschiedenis willen beleven om het heden te kunnen begrijpen.