Architectuurgids van Nederland
De moderne architectuur staat de laatste jaren meer dan ooit in het middelpunt van de publieke belangstelling; tentoonstellingen en allerlei boeken proberen meer inzicht te geven in de gebouwde omgeving en de ontwikkeling die het ontwerpen daarvan doormaakte, met name in de twintigste eeuw. Voor velen zijn begrippen als 'ambachtelijk rationalisme' en de ontwerpen van architecten van De Stijl en Opbouw niet langer namen, die 'iets met architectuur' te maken hebben; men weet nu ook ongeveer wat ze inhouden, waar ze voor staan en kijkt met andere ogen naar bijvoorbeeld het Rietveld-Schröderhuis of de Amsterdamse Beurs.
Maar waarom waren/zijn die ontwerpen uit de eerste decennia van deze eeuw zo revolutionair, waarom zijn ze juist zo gebouwd en niet anders en wat ging er aan vooraf? We relateren de ontwerpen van Oud, Dudok, Van der Vlugt, Van Loghem en vele anderen eerder aan moderne flats en woonhuizen, dan aan bijvoorbeeld een gotische kathedraal of - om het iets minder ver terug te zoeken - aan de architectonische vormentaal en de nieuwe constructie-mogelijkheden van de achttiende- en de negentiende eeuw. De moderne architectuur is echter niet los te zien van de ontwikkelingen op onder andere het gebied van het bouwen, die er aan vooraf gingen. In dit boek proberen we de ontstaansgeschiedenis van de architectuur in Nederland - vanaf de primitieve woonvormen van onze vroege voorouders tot aan het bouwen van de zgn. Delftse School na de Tweede Wereldoorlog - en de ontwikkeling die deze in de loop der tijd doormaakte, op een rij te zetten.
De sociale-, politieke- en economische factoren, die het bouwen in de verschillende perioden van de Nederlandse geschiedenis beïnvloedden en bepaalden, vormen de 'rode draad' die door het geheel heenloopt. Architectuur staat - net zoals alle cultuuruitingen - niet los van de maatschappij, maar er middenin. Gebouwen zijn een monument van maatschappelijke verhoudingen, in steen overgeleverd. Achter de vaak overweldigend mooie façade van steen of hout, verschuilt zich de geschiedenis van onze maatschappij. Want het is geen toeval, dat uit sommige perioden ons niet veel meer rest, dan een handvol statige stenen kerken, de een nog majestueuzer dan de ander; het dure en duurzame materiaal - steen - was vooral in de middeleeuwen voorbehouden aan hen, die het zich konden veroorloven; de Kerk, de edelen en rijke kooplieden. Het gemene volk woonde in houten huizen waarvan veelal - ook al door de vele branden - niets overbleef. Geld, macht, invloed en prestige spelen ook in de architectuureen niette onderschatten rol. Dit boek probeert verklaringen te geven en nuanceringen aan te brengen.