De twee gezichten van de bezetting

Op 23 november 1987 hield Doeschka Meijsing in het kader van haar gastschrijverschap aan de Rijksuniversiteit Groningen een lezing over de generatie die de oorlog alleen van foto's kent. In haar in NRC Handelsblad, CS, van 27 november 1987 afgedrukte tekst trof mij deze zin: ,,Echte fotografen weten dat de kern van de waarde van een foto ligt in de schok van het tijdsbesef: dat we bij wijze van spreken binnen kunnen stappen in iets wat was en nu opnieuws is". De kracht van de foto als communicatiemedium is hiermee onder woorden gebracht door iemand die gewend is literatuur te scheppen.

De foto's in dit boek nodigen uit tot een bezinning op facetten van het leven in Den Haag tijdens de oorlogsjaren. Als visuele documenten vormen zij bijna een halve eeuw later nog steeds een bron van kennis en vooral emotie voor wie er toen bij was en die tijd weer voor de geest durft te halen. Wie zoals ondergetekende en de samenstellers van deze uitgave tijdens of na de Tweede Wereldoorlog is geboren kijkt er wel met andere ogen naar, maar hoeft zich niet uitgesloten te voelen. Het verschil in kijkervaring en beleving van de oorlogssituatie kan door middel van gesprekken tussen mensen van verschillende generaties verhelderd worden. Als foto's over de tong gaan worden mensen erdoor geraakt, zijn ze emotioneel betrokken bij wat is afgebeeld en waarnaar wordt verwezen.