Arnhem - Acht historische opstellen
Talrijke Gelderse en voormalige Gelderse plaatsen vieren kort na elkaar het feit dat zij 750 jaar geleden stedelijke rechten ontvingen van hun landsheer. In Lochem en Gendt hebben deze jubilea inmiddels tot interessante publikaties geleid. De gemeente-archivaris van Arnhem stelde de redactie van de Bijdragen en Mededelingen van de vereniging ,,Gelre" voor de bundel van 1983 geheel aan Arnhem te wijden.
Een uitgangspunt bij de samenstelling van deze bundel is geweest dat in een aantal opzichten zou worden aangesloten bij het gedenkboek Arnhem, zeven eeuwen stad, dat ter gelegenheid van het zevenhonderdjarig bestaan van de Gelderse hoofdstad, in 1933, is verschenen. Zo vindt de bijdrage daarin van jhr mr A. H. Martens van Sevenhoven, ,,De betekenis van het jaar 1233 voor Arnhem", haar voortzetting en correctie in een tweetal artikelen van drs C. L. Verkerk over de vroegste geschiedenis van Arnhem en de stadsrechtverlening; verder kregen de verhandelingen van jhr mr D. P. M. Graswinckel ,,Een wandeling door Arnhem in vroegere eeuwen" en van dr A. J. van de Ven ,,De oude buitenverblijven rondom de stad" een soort vervolg in het artikel van mr K. Schaap over monumentenzorg in Arnhem gedurende de laatste vijftig jaar.
Voor afgeronde studies was geen plaats. Veeleer is het de opzet geweest bijdragen te verzamelen die een discussie over belangrijke onderwerpen uit de Arnhemse geschiedenis zouden kunnen uitlokken. Een duidelijk voorbeeld is het stuk van ir E. de Boer over de groei van Arnhem in de negentiende eeuw, waarin enige gangbare opvattingen worden aangevochten. Aanleiding tot nadere studie geven hopelijk de bijdragen van drs L. de Leeuw over het gebruik van de middeleeuwse stadsrekeningen, van drs H. C. van Bemmel over de Arnhemse boekdrukkers in de zeventiende en achttiende eeuw, van drs J. Hofman over de ontginningen rond Arnhem in de negentiende eeuw en van drs H. W. Middelbeek over de industrialisatie. Zoals blijkt, is gestreefd naar enige spreiding van de artikelen over de opeenvolgende eeuwen. Toch vindt de toenemende belangstelling voor de geschiedenis van de negentiende en twintigste eeuw in deze bundel haar weerslag.