De Kunstvereniging Pictura Veluvensis

Voor zover mij bekend is er nooit in substantiële zin over Pictura Veluvensis als organisatie geschreven. Wel over kunstenaars die er exposeerden. Niet het omgekeerde! Wat beoogde Pictura en met welke middelen trachtte de Veluwse kunstvereniging haar doelen te bereiken; vervolgens, welke schilders en beeldhouwers behoorden ertoe en was er samenhang? Over die vragen handelt deze publicatie.

Het is niet gemakkelijk geweest gegevens over de vereniging te vergaren. Het archief van Pictura Veluvensis is niet gedeponeerd bij het Centraal Register van Particuliere Archieven, Algemeen Rijksarchief, Den Haag. Restanten zijn teruggevonden in de nalatenschap van de schilder Barend Ferwerda, penningmeester en jarenlang stuwend secretaris van de kunstvereniging.

Grotendeels is het archief verloren gegaan in zijn atelier in Renkum, op de grens met Heelsum, tegen het einde van de tweede wereldoorlog. Die nalatenschap, voor zover bewaard, is deels vermaakt aan het Drents Museum te Assen. Daar zijn, via bemiddeling door conservator J.J. Heij, onder andere aangetroffen:
• een met de hand geschreven Notulenboek van Pictura Veluvensis over de periode 15 Aug. 1903 tot ultimo Dec. 1908.
• de gedrukte statuten met huishoudelijk reglement van 16 Oct. 1907 (het besluit van Koninklijke goedkeuring is ter inzage bij het Rijksarchief, Den Haag, 1907, no. 41).
• een met de hand geschreven Copieboek (kopie-brievenboek) van 11 Sept. 1930 t/m 13 Oct. 1933.
• het gedrukte reglement der sociëteit van Pictura Veluvensis te Heelsum (gewijzigd vastgesteld op 2 Februari 1924).

Voor de ontbrekende financiële- en jaarverslagen etc. die wel gemaakt zijn en soms in druk verschenen, is uitgeweken naar besprekingen in de lokale pers, vooral de Oosterbeeksche en Renkumsche Courant (Gemeentearchief Renkum). Voorts naar de Wageningsche en Nieuwe Wageningsche Courant (Gemeentearchief Wageningen) en Arnhemsche en Nieuwe Arnhemsche Courant (Bibliotheek Arnhem, afd. Gelders Documentatie Centrum). Tenslotte is informatie ingewonnen bij het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie (RKD) afd. XXste eeuw, in Den Haag. Alle genoemde instellingen verdienen een woord van dank voor hun bereidwillige medewerking, zo ook de eigenaren van afgebeelde foto's en werken. In het bijzonder geldt die dank de heer G. Maassen van het Gemeentearchief in Renkum, die de precieze gang van zaken bij de locatiewisseling van Pictura Veluvensis van Renkum naar Heelsum aan het licht wist te brengen; voor mevrouw Holtkamp (Oosterbeek) en de heer P. Richter (Renkum) betreffende informatie over de locatie en beschrijving van het Pictura gebouw in Heelsum. Tenslotte aan het Kadaster Gelderland in Arnhem en aan het notariskantoor Mr. R.G. Fierst van Wijnandsbergen te Wageningen voor hulp bij naspeuringen betreffende het formele einde, de opheffing van Pictura Veluvensis.