Vaarwel, tot betere tijden

Op 8 maart 1942 besloot Bert Garthoff de uitzendingen van de NIROM via een noodzender te Bandoeng met de dramatische woorden: ,,Wij sluiten nu. Vaarwel, tot betere tijden. Leve de Koningin!" Diezelfde dag vond in een onderofficierswoning op het door de Japanners veroverde vliegveld Kalidjati, 50 km ten noorden van Bandoeng, een ontmoeting plaats tussen de laatste G.G. van Ned.-Indië Jhr. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer en de Japanse It. generaal Hitoshi Imamura, welke een keerpunt betekende in de geschiedenis van dit grote eilandenrijk, dat meer dan drie eeuwen met Nederland verbonden was geweest.

Niet alleen dit belangrijke feit, maar ook hetgeen aan deze gebeurtenissen voorafging en wat zich tijdens de oorlogsdagen in andere delen van Nederlands-Indië afspeelde wordt door de heer Bijkerk (in 1928 te Batavia geboren) uitvoerig beschreven. Zijn boek is een zo objektief mogelijke evaluatie van de ambtsperiode van de laatste G.G. (1936-1942), de gebeurtenissen in de Volksraad, het Indonesisch streven naar onafhankelijkheid, de invloed van de N.S.B., het zgn. ,,zedenschandaal" van '38, de interneringen van ,,staatsgevaarlijke personen" in '40, enz.

Voor de laatste fase van zijn documentaire heeft de auteur o.a. gebruik gemaakt van een uniek ego-document, t.w. het dagboek van Mevr. A. C. van den Hout-Bennink, die zich in '40 met haar man vrijwillig naar Ned.-Indië begaf en zich aan boord van de ,,Poelau Bras" bevond, toen dit schip in maart '42 tenonder ging. Naast dit persoonlijke element bevat het boek vele andere, niet eerder gepubliceerde gegevens, die het tot een boeiend document maken, dat de geschiedschrijving op een belangrijk onderdeel kompleteert.