Trafohuisjes

Transformatorhuisjes: ze liggen verscholen op veel plekken in Nederland, ook in de provincie Gelderland. De meeste vallen nauwelijks op. Sommige zijn een blikvanger door hun bijzondere vormgeving. Hoewel in een verkleinwoord uitgedrukt: transformatorhuisjes of trafohuisjes vormen een essentiële schakel in de stroomvoorziening. Maar niet alleen vanwege hun functionaliteit zijn ze de moeite waard. Als onderdeel van het 'straatmeubilair' verdienen ze aandacht als object van vormgeving. Het oog wil namelijk ook wat. Voor de prefab-ontwikkeling werd daarom veel aandacht besteed aan de architectuur van trafohuisjes. Hun vorm werd aangepast aan het landschap en aan de omringende bebouwing. Sommige van die trafohuisjes zijn kunstige bouwsels.

Een representatieve doorsnede van de huisjes die de provincie Gelderland nog rijk is, staan in dit boekje afgebeeld en beschreven.
Na de Tweede Wereldoorlog is de architectonische aandacht voor het trafohuisje enigszins op de achtergrond geraakt. Het werden vooral functionele vierkante 'doosjes', die aan het straatbeeld weinig toevoegden. De Commissie Beeldende Kunst van de gemeente Arnhem startte daarom een vormgevingsproject van trafohuisjes. Een aantal architecten en beeldende kunstenaars werden uitgenodigd om hun visie op het transformatorhuisje uit te beelden in een ontwerp. Twee ontwerpen daarvan zijn in de praktijk gebracht. Het ontwerp 'Rijkerswoerd' bijvoorbeeld is in meerdere varianten in deze Arnhemse wijk uitgevoerd. Een exemplaar van dit type is in dit boekje opgenomen.

Het vormgevingsproject luidde een periode in van hernieuwde aandacht voor de architectuur van het trafohuisje. Deze aandacht wordt met dit boekje opnieuw levendig gemaakt. NuON is daarom zeer ingenomen met deze uitgave van het Gelders Genootschap en hoopt tevens dat het een waarborg wordt voor het behoud van bijzondere en fraaie trafohuisjes.

Ir. T. Swelheim, voorzitter directie nv NUON Energie-Onderneming voor Gelderland, Friesland en Flevoland.