Zeemacht en onmacht (2e-hands)

In de overgangsperiode van de Middeleeuwen naar Nieuwe Tijd poogden de vorsten van het Habsburgse wereldrijk meer greep te krijgen op het zeewezen van de Lage Landen. De zon ging in het imperium van Karel V nooit onder, maar dit betekende niet dat hij de zeegewesten Vlaanderen. Zeeland en Holland, en de metropool Antwerpen met hun indrukwekkende handels- en vissersvloot kon dwingen hun zelfstandigheid in zeezaken prijs te geven.

Een centrale ambtenaar, de admiraal van de zee of admiraal-generaal van de Nederlanden, werd verantwoordelijk voor de Jabsburgse maritieme politiek. Hij kreeg uitgebreide bevoegdheden, die waren vastgelegd in de Ordonnantie op de Admiraliteit van 1488. Tussen 1491 en 1558 bekleedden de heren van Veere het centrale admiraalsambt. Vanuit hun machtsbasis op het Zeeuwse eiland Walcheren,
dat destijds werd aangeduid als de sleutel van de Nederlanden vanwege zijn centrale ligging tussen Vlaanderen, Holland, Antwerpen en de zee, bezaten zij een ideale uitgangspositie voor de uitoefening van het admiraalschap. In hoeverre fungeerde de admiraal als trait-d'union tussen de vorst en de onderdanen met belang bij de zeevaart? Kon de centrale regering in Brussel zich voor de uitvoering van de maritieme politiek volledig verlaten op de hoogste maritieme functionaris? In hoeverre waren gewestelijke en lokale autoriteiten bereid om de admiraal medewerking te verlenen?

Deze vragen centraal stellend onderzoekt de auteur hoe de Habsburgse vorsten Maximiliaan van Oostenrijk, Filips de Schone, Karel V en Filips II hebben geprobeerd hun invloed op het zeewezen in de Lage Landen te vergroten. Op deze manier ontstaat een verhelderend inzicht in de Organisatie van de oorlogsvloot, de konvooiering van handel en visserij, de kaapvaart en de maritieme rechtspraak in de Habsburgse Nederlanden voor het uitbreken van de Opstand.